مدل ساختاری کیفیت زندگی در بیماران دیابت نوع دو بر اساس سرسختی روانشناختی و سواد سلامت با میانجیگری رفتارهای خودمدیریتی و حمایت اجتماعی

زمینه و هدف: ارتقا کیفیت زندگی و کنترل گلوکز خون در بیماران مبتلا به دیابت یکی از مهمترین اهداف مداخلات و برنامه‌های ارتقا سلامتی این بیماران می‌باشد؛ بنابراین؛ هدف از این پژوهش حاضر تدوین مدل سلامت در بیماران دیابتی نوع 2 بر اساس سرسختی روانشناختی، سواد سلامتی، خودکارآمدی و باورهای سلامتی با میانجیگری رفتارهای خودمدیریتی و حمایت اجتماعی می‌باشد. مواد و روش‌ها: روش پژوهش تحلیلی و از نوع معادلات ساختاری است. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه بیماران مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه‌کننده به کلینیک‌های دیابت شهرستان آبادان در سال 1398 می‌باشد. روش نمونه‌گیری تصادفی ساده بود. 254 بیمار مبتلا به دیابت بر اساس معیارهای ورود و خروج انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش پرسشنامه سرسختی روانشناختی (کوباسا، 1984)، پرسشنامه سواد سلامت (منتظری، 2014)، پرسشنامه رفتارهای خودمدیریتی (توبرت و گلاسکو، 1994)، پرسشنامه کیفیت زندگی (بروگس، 2004)، پرسشنامه حمایت اجتماعی (وکس، 1986) می‌باشد. یافته‌ها: نتایج تحلیل مدل اندازه گیری نشان می دهد که ساختار عاملی مقیاس های پژوهش مورد تایید می باشد و نتایج آزمون مدل ساختاری نشان می دهد که شاخص های برازش در وضعیت مطلوبی قرار دارد. سواد سلامت بر کیفیت زندگی بیماران مبتلا به دیابت نوع دو اثر مستقیم و غیر مستقیم(با میانجیگری رفتارهای خودمدیریتی) دارد (p≥0/001)سرسختی روانشناختی بر کیفیت زندگی اثرات مستقیم و غیر مستقیمی (با میانجیگری رفتارهای خودمدیریتی)دارد (p≥0/001) نتیجه‌گیری: با توجه به نقش باورهای سلامت و خودکارآمدی و سرسختی بر پیامدهای سلامت در بیماران مبتلا به دیابت نوع دو پیشنهاد می‌گردد از این متغیرها در برنامه‌های ارتقا کیفیت زندگی و خودمراقبتی این گروه از بیماران استفاده گردد.

structural model of quality of life in patients with type 2 diabetes based on psychological hardiness and health literacy mediated by self-management behaviors and social support

aim and background: improving the quality of life and controlling blood glucose in patients with diabetes is one of the most important goals of interventions and health promotion programs in these patients. the purpose of this study was to develop a health model in type 2 diabetic patients based on psychological toughness, health literacy, self-efficacy and beliefs. health is mediated by self-management behaviors and social support.methods and materials: the research method is analytical and structural equations. the statistical population of this study includes all patients with type 2 diabetes referred to diabetes clinics in abadan in 1398. random sampling method was used to select the sample. 254 patients with diabetes were selected based on inclusion and exclusion criteria. research instruments psychological toughness questionnaire (kobasa, 1984), health literacy questionnaire (montazeri, 2014), tobert and glasgow self-management behaviors questionnaire (1994) and quality of life questionnaire (bruges, 2004) and wax social support questionnaire, 1986), health beliefs questionnaire (kartal, 2006) and the self-efficacy questionnaire (stanford, 2001).findings: findings showed that health beliefs have a direct and significant effect on the health outcomes of patients with type 2 diabetes (p≤0.001) and self-efficacy has direct and indirect effects on health outcomes (mediated by self-management behaviors) (p≤0.001). health literacy had no direct and significant effect on the quality of life of patients with type 2 diabetes (p≥0.001). psychological hardiness has direct and indirect effects on health outcomes (mediated by self-management behaviors) (p≤0.001) and the effect of social support on health outcomes was not significant (p≥0.001).conclusions: considering the role of health beliefs and self-efficacy and persistence on health outcomes in patients with type 2 diabetes, it is recommended to use these variables in quality of life and self-care programs of this group of these patients.