تدوین شیوه‌نامه درمانی مبتنی بر اصلاح سوگیری شناختی و بررسی اثربخشی آموزش آن بر سوگیری، صمیمیت و سازگاری زوجین ناسازگار

زمینه و هدف: صمیمیت و سازگاری زناشویی در بین زوجین باعث حفظ و استحکام بنیان خانواده می‌گردد. هدف از پژوهش حاضر تدوین و اعتباریابی شیوه نامه مبتنی بر اصلاح سوگیری شناختی  و تعیین اثربخشی آموزش آن بر سوگیری ، صمیمیت و سازگاری زوجین با ناسازگاری زناشویی بود.مواد و روش‌ها: روش تحقیق نیمه آزمایشی و طرح تحقیق پیش‌آزمون، پس‌آزمون، همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش زوجین دارای مشکلات زناشویی مراجعه کننده به مراکز مشاوره در شهر اراک در سال 1398 بود. نمونۀ پژوهش شامل 16 زوج (32 نفر) دارای ناسازگاری زناشویی و سوگیری شناختی بود که به روش در دسترس انتخاب شدند. داده‌ها با پرسشنامه سازگاری لاک- والاس (1959)، صمیمیت زناشویی واکر وتامپسون (1983) و نرم‌افزار تکلیف کاوش نقطه (1394) جمع‌آوری شد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و بررسی روابط بین متغیرها از تحلیل کوواریانس چند متغیره استفاده شد. یافته‌ها: نتایج تحقیق نشان داد که شیوه‌نامه درمانی مبتنی بر اصلاح سوگیری شناختی روایی محتوایی قابل قبولی دارد. همچنین نتایج مداخله آموزشی نشان داد که آموزش شیوه‌نامه به طور معنی داری سوگیری شناختی زوجین را کاهش می‌دهد و صمیمیت و سازگاری زوجین را افزایش می‌دهد.(p≤0/001) نتیجه‌گیری: به نظر می رسد که آموزش شیوه‌نامه درمانی مبتنی بر اصلاح سوگیری شناختی می‌تواند به عنوان برنامه ای روا و کارآمد برای کاهش سوگیری شناختی و افزایش صمیمیت و سازگاری زوجین ناسازگار مورد توجه قرار گیرد.

development of a treatment protocol based on cognitive bias modification (cbm) and examination of its effects on cognitive bias, intimacy, and adjustment of maladjusted couples

aim and background: intimacy and marital compatibility between couples maintain and strengthen the family foundation. the purpose of this study was to develop and validate a methodology based on cognitive bias correction and to determine the effectiveness of its training on bias, intimacy and adaptation of couples with marital incompatibility.methods and materials: the research method was quasi-experimental and the design of the pretest, posttest research was with the control group. the statistical population of the study was couples with marital problems who referred to counseling centers in arak in 1398. the sample consisted of 16 couples (32 people) with marital incompatibility and cognitive bias who were selected by available methods. data were collected using the lock-wallace (1959) compatibility questionnaire, walker-thompson (1983) marital intimacy questionnaire, and the point-of-exploration assignment software (2015). multivariate analysis of covariance was used to analyze the data and examine the relationships between variables.  findings: the results showed that the treatment method based on the correction of cognitive bias has an acceptable content validity. also, the results of the educational intervention showed that the training of the method significantly reduces the cognitive bias of the couple and increases the intimacy and adaptation of the couple (p≤0.001).conclusions: it seems that training in the treatment method based on cognitive bias correction can be considered as a valid and effective program to reduce cognitive bias and increase intimacy and compatibility of incompatible couples.