اثربخشی مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی بر بازداری رفتاری، خودکنترلی و رفتارهای پرخطر در نوجوانان دارای اختلال کم‌توجهی/بیش‌فعالی

زمینه و هدف: اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی یک اختلال عصبی/ رشدی است که توسط تعدادی از علائم، رفتارهای تکانشی و ناتوانی در تمرکز نشان داده می شود. ضروری است با به‌کارگیری درمان های روان‌شناختی مناسب نسبت به کاهش این علائم اقدام نمود. بر همین اساس پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی ذهن آگاهی بر بازداری رفتاری، خودکنترلی و رفتارهای پرخطر در نوجوانان دارای اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی انجام گرفت.مواد و روش‌ها: روش پژوهش نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمونپس آزمون با گروه کنترل همراه با پیگیری سه‌ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر شامل نوجوانان پسر 13 تا 18 سال دارای اختلال کم‌توجهی/ بیش فعالی مراجعه‌کننده به مرکز اورژانس اجتماعی شیراز در سال 1398 بودند. در این پژوهش تعداد 30 نوجوان دارای اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی نفر از طریق ارزیابی روان‌پزشکی و مقیاس رفتاری کودک آخنباخ با روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به‌صورت تصادفی به دو گروه آزمایش و کنترل گمارده شدند. (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل). گروه آزمایش مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی را طی دو ماه و نیم در (10 جلسه 90 دقیقه ای) دریافت نمودند؛ اما گروه کنترل مداخله ای دریافت نکردند و در لیست انتظار باقی ماندند. پرسشنامه های مورداستفاده در این پژوهش شامل آزمون برو/نرو، پرسشنامه خودکنترلی تانجنی و پرسشنامه خطرپذیری نوجوانان ایرانی بود. تجزیه‌وتحلیل اطلاعات به‌دست‌آمده از اجرای پرسشنامه ها از طریق نرم‌افزار spss نسخه 26 در دو بخش توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر) انجام پذیرفت.یافته‌ها: نتایج نشان داد که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی بر بازداری رفتاری، افزایش خودکنترلی و کاهش رفتارهای پرخطر در نوجوانان دارای اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی تاثیر معنادار دارد. (p<0/01).نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج پژوهش حاضر، می توان گفت که درمان مبتنی بر ذهن آگاهی موجب بهبود بازداری رفتاری، افزایش خودکنترلی و کاهش رفتارهای پرخطر در نوجوانان مبتلابه اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی شده است؛ بنابراین در نظر گرفتن این روش درمانی در کنار سایر روش ها، در جهت کاهش علائم افراد مبتلا به اختلال کم‌توجهی/بیش فعالی پیشنهاد می شود.

The Effectiveness of Mindfulness on Behavior Inhibition, Self -Control and High- Risk Behaviors in Attention Deficit Hyperactive Disorder Adolescents

Aim and Background: Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) is a developmental neurological disorder characterized by several symptoms including impulsive behavior and inability to attention. To reduce such symptoms, it is necessary to use appropriate psychological therapies. Accordingly, the present study aimed to investigate the effectiveness of mindfulness on behavioral inhibition, selfcontrol, and highrisk behaviors in adolescents with attention deficit hyperactivity disorder.Methods and Materials: The study method was quasiexperimental with a pretestposttest design including a control group and a threemonth followup period. The statistical population of this study included adolescent boys aged 13 to 18, with ADHD who had been admitted to the social emergency of the city of Shiraz city in the year 2019. Thirty adolescents with ADHD were selected through psychiatric evaluation and the Child Behavior Checklist (CBCL) through convenience sampling after which they were randomly divided into experimental and control groups (with 15 individuals in each). The experimental group received mindfulnessbased intervention during two and a half months which included ten 90minute sessions while the control group did not experience training and remained on the waiting list. The questionnaires used in this study included the Go/NoGo test, the Tangney selfcontrol questionnaire, and the Iranian adolescents rsquo; risktaking questionnaire. Data analysis was performed using the SPSS26 software in two sections, namely descriptive (mean and standard deviation), and inferential (analysis of variance with repeated measures).Findings: The results showed that mindfulnessbased intervention had a significant effect on behavioral inhibition and increased selfcontrol, and it reduces highrisk behavior in adolescents with ADHD (P<0/01).Conclusions: Based on the results of the present study, it is safe to say that mindfulnessbased therapy improved behavioral inhibition, increased selfcontrol, and reduced highrisk behavior in adolescents with ADHD. Accordingly, this treatment is suggested to be used along with other approaches to reduce the symptoms of people with ADHD.