میزان درک سرطان پستان و برخی عوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهر تبریز: یک مطالعه مقطعی

زمینه و هدف سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در زنان در سراسر جهان است. تشخیص زودرس سرطان پستان می‌تواند میزان مرگ‌ومیر زنان را کاهش دهد.  درک زنان از سرطان پستان ممکن است بر رفتارهای پیشگیری و غربالگری آن‌ها تاثیر بگذارد. هدف مطالعه حاضر تعیین درک سرطان پستان و برخی عوامل مرتبط با آن در زنان مراجعه‌کننده به مراکز سلامت شهر تبریز بود. روش بررسی  این پژوهش یک مطالعه توصیفی‌مقطعی بود که در آن 372 نفر از زنان بالای 40 سال مراجعه‌کننده به مراکز سلامت شهر تبریز در ماه‌های آذرتا اسفند سال 1401 شرکت کردند. روش نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی خوشه‌ای بود. ابزار گردآوری داده‌ها شامل پرسش‌نامه مربوط به اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه درک سرطان پستان بود. پرسش‌نامه‌‌ها به‌صورت مصاحبه توسط محقق تکمیل شد. اطلاعات حاصل از پرسش‌نامه‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss نسخه 16 و با استفاده از روش‌های آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف‌معیار) و آزمون‌های همبستگی پیرسون، تی مستقل، آنالیز واریانس و مدل خطی عمومی تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها میانگین نمره درک سرطان پستان در زنان8/60±65/04 بود و بعد ترس درک‌شده کمترین میانگین 4/02±8/27 را در بین ابعاد مختلف داشت. بین متغیرهای میزان تحصیلات زن (0/001>p)، تحصیلات همسر (0/002=p)، تعداد فرزندان (0/04=p)، سابقه تغییرات خوش‌خیم در فرد (0/001>p) با درک سرطان پستان ارتباط معنی‌داری مشاهده شد. متغیرهایی که میزان معنی‌داری0/2>pداشتند وارد مدل خطی عمومی شدند. یافته‌ها نشان داد زنانی که تحصیلات دیپلم و دانشگاهی داشتند در مقایسه با زنان با تحصیلات زیردیپلم، نمره درک سرطان پستان بالاتری داشتند (02/0 ، 0/018=b=-0/13 ,0/24=ci , p) و با افزایش هریک فرزند، درک زنان از سرطان پستان به میزان 0/038 کاهش یافت (0/003 ، 0/79=ci، 0/38-=b، 0/048=p). نتیجه‌گیری باتوجه‌به پایین بودن درک سرطان پستان در زنان و ارتباط تحصیلات پایین و تعداد فرزندان زیاد با درک پایین سرطان پستان، برای افزایش آگاهی و درک زنان از سرطان پستان، به‌ویژه درمورد ترس از این بیماری، لازم است برنامه‌های آموزشی جامع و هدفمند طراحی و اجرا شود. درک صحیح از سرطان پستان می‌تواند با پیامدهای مطلوب غربالگری همراه باشد. بنابراین ارائه آموزش به زنان به‌ویژه زنان با سطح تحصیلات پایین‌تر و تعداد فرزندان بیشتر دررابطه‌با سرطان پستان در مراکز سلامت که سطح تماس اول زنان با سیستم بهداشتی می‌باشد، می‌تواند باعث افزایش سطح درک زنان از سرطان پستان شود.

breast cancer perceptions and the related factors in women referred to health centers in tabriz, northern iran

background & aims breast cancer is the most prevalent cancer among women, with negative impacts on their health and well-being. women’s perceptions of breast cancer can affect their preventive and screening behaviors. this study aims to survey the perceptions of breast cancer and identify the associated factors among women attending healthcare centers in tabriz, north of iran.materials & methods the descriptive cross-sectional study was conducted on 372 women aged >40 years referred to healthcare centers in tabriz city from december 2022 to march 2023. a cluster random sampling method was employed. data were collected using a sociodemographic form and taylan et al.’s breast cancer perception scale (bcps). descriptive statistics, pearson correlation test, independent t-test, anova, and general linear model were utilized for data analysis in spss software, version 16.results the mean total score of bcps was 65.04±8.60. the perceived fear dimension had the lowest mean score (8.27±4.02). a significant difference was observed in the bcps score based on the woman’s educational level (p<0.001), the husband’s educational level (p=0.002), the number of children (p=0.04), and the history of a benign change in women’s breast (p<0.001). based on the regression analysis, women’s educational level (b=-0.13, 95%ci=0.02-0.24, p=0.018) and number of children (p=0.048, b=-0.038, ci=-0.003-0.79) were the predictors of breast cancer perception.conclusion the women in tabriz city have a relatively low level of breast cancer perception, highlighting the need for targeted educational interventions to improve their knowledge and mitigate their fear. more educational programs are needed for women with low educational levels and a high number of children in health centers to promote their breast cancer perceptions and screening outcomes.