ارتباط سواد سلامت با آگاهی، نگرش و عملکرد در رفتارهای پیشگیری از کووید-19 در زنان شهر زاهدان، جنوب شرقی ایران

زمینه و هدف هنگامی که کووید-19 پیشرفت کرد، سواد سلامت عامل پیشگیری مهمی برای آن ظاهر شد. نیاز به سواد سلامت برای دستیابی به نتایج مثبت سلامت زنان مهم است. هدف ما تعیین رابطه بین سواد سلامت با آگاهی، نگرش و عملکرد در رفتارهای پیشگیری از کووید-19 در زنان مراجعه‌کننده به مراکز جامع خدمات سلامت بود. روش بررسی این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی است که بر روی 144 نفر از زنان مراجعه‌کننده به مراکز جامع خدمات سلامت طی شهریور تا آذر سال 1401 انجام شد. روش نمونه‌گیری به‌صورت طبقه‌ای چند مرحله‌ای براساس معیار ورود (سن بین 18 تا 60 سال زنان) به مطالعه بود. به منظور جمع‌آوری داده‌ها از فرم مشخصات جمعیت‌شناختی، فرم آگاهی، نگرش و عملکرد و فرم سواد سلامت کووید-19 استفاده شد. داده‌ها با استفاده از آزمون‌های همبستگی پیرسون، تی مستقل، تحلیل واریانس یک‌طرفه و کای- اسکوئر در spss نسخه 23 تجزیه‌وتحلیل شد.یافته‌ها در مطالعه حاضر، میانگین سن شرکت‌کنندگان 10/02±31/74 سال بود و بیشتر زنان تحصیلات راهنمایی (64/4)، وضعیت متاهل (90/3) و میزان درآمد بین 6-10 میلیون (29/9) داشتند. در بین زنان موردمطالعه 81/9 درصد تمایل به دریافت واکسن و 28/7 درصد سابقه بستری در بیمارستان به‌دلیل کووید-19 را داشتند. در مطالعه حاضر مقدار آگاهی 2/93±14/9، نگرش 6/69±42/9، عملکرد6/1 ±32 و سواد سلامت 11/08±39/5 بود. سطح تحصیلات، سطح درآمد و سابقه دریافت واکسن کووید-19، 48 درصد از واریانس سواد سلامت را در مرحله اول مدل رگرسیون و 61 درصد واریانس را در مرحله دوم مدل رگرسیون تبیین کرده بود.. نتیجه‌گیری نتایج مطالعه نشان داد با افزایش سواد سلامت، آگاهی، نگرش و عملکرد زنان افزایش یافته بود. علاوه‌براین، سواد سلامت با سن و سطح تحصیلات افزایش یافته بود. هرچه آگاهی بیشتر شود، سواد سلامت افزایش می‌یابد. توصیه می‌شود از برنامه‌های مداخله‌ای در جهت افزایش سواد سلامت برای بیماری‌های نوپدید استفاده شود. همچنین سیاست‌گذاران می‌توانند از نتایج این پژوهش در مداخلات ارتقای سلامت استفاده کنند. 

relationship of health literacy with knowledge, attitude and practice regarding the preventive behaviors against covid-19 in women in zahedan, southeast iran

background & aims with the emergence of covid-19, health literacy became more important for its prevention. health literacy is important for attaining positive health outcomes in women. this study aims to investigate the relationship between health literacy and knowledge, attitude and practice regarding preventive behaviors against covid-19 in women referring to comprehensive health service centers in zahedan, iran.materials & methods this descriptive-correlational study with a cross-sectional design was conducted on 144 women aged 18-60 years referred to comprehensive health centers in zahedan, iran, from september to december 2022. the sampling was done using a multi-stage stratified sampling method based on the entry criteria. to collect data, a sociodemographic form, the knowledge, attitude, practice questionnaire for preventive behaviors against covid-19, and savci et al.’s health literacy scale for protection against covid-19 were used. data were analyzed using pearson correlation test, independent t-test, one-way anova and regression analysis in spss software, version 23.results the mean age of women was 31.74±10.02 years. most of them had middle school education (64.4%) and were married (90.3%), with a monthly income level of 6-10 million iranian tomans (29.9%). most of them were willing to receive covid-19 vaccine (81.9%). only 28.7% had a history of hospitalization due to covid-19 infection. their mean scores of knowledge, attitude, and practice were 14.9±2.93, 42.9±6.69, and 32±6.1, respectively. their mean health literacy score was 39.5±11.08. educational level, monthly income level, and history of receiving covid-19 vaccine explained 48% of the variance in health literacy in the first-order regression model, and 61% of the variance in the second-order regression model.conclusion the increase in health literacy, can improve knowledge, attitude and practice of women regarding preventive behaviors against covid-19. in addition, their health literacy for preventive behaviors against covid-19 is related to their age and education level. it is recommended to use educational programs to increase health literacy for emerging diseases in women from southern iran. the results of this study can help policy makers in iran developing health promotion interventions.