خود مدیریتی و تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو در مراکز منتخب آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران

زمینه و هدف: بیماری دیابت نوع دو با خود مدیریتی و تبعیت دارویی چالش برانگیز مواجه است. لذا هدف این مطالعه تعیین خود مدیریتی و تبعیت دارویی در سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو در مراکز آموزشی درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران بود تا بتوان بر این مبنا برنامه‌ریزی مناسبی در جمعیت آسیب پذیر سالمندان انجام داد.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی (توصیفی) بود. جامعه‌ی پژوهش سالمندان مبتلا به دیابت نوع دو مراجعه کننده به مراکز آموزشی - درمانی دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند. تعداد 280 نفر، به روش نمونه‌گیری مستمر انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها فرم کوتاه آزمون شناختی (amt)، فرم مشخصات دموگرافیک، هم چنین پرسشنامه خودمدیریتی دیابت (dsmq) و پرسشنامه تبعیت دارویی (mmas) بود. تجزیه و تحلیل داده‌های خام با استفاده از روش‌های آمار توصیفی و استنباطی انجام گردید و سطح معناداری 05/0 p le;در نظر گرفته شد.یافته‌ها: بر مبنای 0 تا 10 میانگین خودمدیریتی 55/6 با انحراف معیار 66/1 بدست آمد. 2/63 درصد شرکت کنندگان نمره بالاتر از 8 را در تبعیت دارویی بدست آوردند که نشان دهنده خودمدیریتی و تبعیت دارویی مطلوب بوده است. خود مدیریتی با متغیرهای تحصیلات، مسکن، و کفایت درآمد ارتباط معنی‌داری داشت (001/0p<). تبعیت دارویی هم در مردان به طور معنی‌داری پایین تر از زنان بود (015/0p=) و با تحصیلات، شغل، کفایت درآمد و اشتغال (001/0p<) ارتباط معنی‌دار آماری داشت. با افزایش میزان hba1c تبعیت دارویی کاهش می‌یافت (001/0p<).نتیجه‌گیری کلی: با عنایت به این که نمونه‌های پژوهش، سالمندان 60 تا 74 سال بودند و در طبقه سالمندان جوان قرار داشتند دور از انتظار نبود که خودمدیریتی و تبعیت دارویی مطلوبی را دارا باشند. با این وجود این امر در سالمندانی که بی‌سواد، غیرمتاهل (مجرد، بیوه و یا مطلقه) و با درآمد ناکافی بودند ضعیف‌تر بود که توجه بیشتری از سوی برنامه ریزان بهداشتی را می‌طلبد.