مقایسه استرس ناباروری و حمایت اجتماعی درک شده زنان نابارور و همسران مردان نابارور

زمینه و هدف: ناباروری، یک موقعیت استرس آور بوده که می‌تواند سلامت روانی زوجین را تحت تاثیر قرار دهد. اگرچه تشخیص و درمان ناباروری، بحرانی فرسایشی بوده که هر دو زوج را تحت تاثیر قرار می‌دهد و در آنها ایجاد فشار روانی و استرس، احساس تنهایی و ناامیدی و عدم کنترل می‌نماید؛ و لیکن به نظر می‌رسد این مسایل در زنان بیشتر از مردان رخ می‌دهد چرا که به هرحال، بار جسمی و روانی درمان‌های ناباروری و عواقب شکست احتمالی ناشی از آن بیشتر گریبان گیر زنان می‌شود. زنان و به خصوص زنان جوامع شرقی و از جمله زنان ایرانی که در فرهنگ آن‌ها، داشتن فرزند و باروری نسبت به دیگر جوامع، بسیار با ارزش‌تر محسوب می‌شود، حتی زمانی که زن بارور بوده و علت ناباروری مردانه باشد، به طور مشابهی استرس ناباروری را تجربه می‌کنند؛ چرا که در نهایت، صرف نظر از عامل ناباروری، نتیجه، نداشتن فرزند است. استیگما یا برچسب اجتماعی که زنان نابارور دریافت می‌کنند، در صورتی که در شرایط کاهش حمایت خانواده باشند، شدیدتر بوده و باعث ایجاد افسردگی در زنان نابارور می‌شود. بنابراین، حمایت‌های اجتماعی از این افراد می‌تواند به عنوان عنصر کلیدی در فرآیند تطبیقی آنها با مشکل ناباروری محسوب گردد. در ایران، مطالعات گوناگونی در زمینه کیفیت زندگی و مسایل روانشناختی افراد نابارور انجام شده است اما اغلب این مطالعات به بررسی مسایل روانی در زنان نابارور پرداخته و در عمل عملاّ همسران مردان نابارور مورد توجه واقع نشده‌اند یا کمتر مورد توجه قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه مقایسه استرس ناباروری و حمایت اجتماعی درک شد ه در زنان نابارور و همسران مردان نابارور مراجعه کننده به مرکز آموزشی درمانی شهید اکبر آبادی تهران بود. روش بررسی: این مطالعه مقطعی برروی 164 زن نابارور 93 نفر از همسران مردان نابارور مراجعه کننده به درمانگاه ناباروری شهید اکبر آبادی شهر تهران در سال 95 -1394انجام شد. پژوهشگر و کمک پژوهشگر پس از کسب معرفی نامه از دانشگاه علوم پزشکی ایران، در روزهای فعال درمانگاه به محیط نمونه‌گیری مراجعه نموده و پس از ارائه توضیحات لازم به مسئولین بیمارستان و رعایت مسائل اخلاقی نظیر کسب رضایت نامه کتبی، نمونه‌گیری را به روش مستمر تا تکمیل حجم نمونه‌ها ادامه دادند. معیارهای ورود به مطالعه شامل ملیت ایرانی زوجین، عامل ناباروری صرفاّ زن و یا صرفاّ مرد و تمایل به شرکت در مطالعه، مبتلا نبودن به هرگونه بیماری جسمی مزمن و یا بیماری روانی شناخته شده، مصرف نکردن داروهای موثر بر اعصاب و روان و یا روان گردان توسط زوجین بود. افراد در هر مرحله‌ای از مطالعه می‌توانستند از ادامه شرکت انصراف داده و از مطالعه خارج شوند. ابزار جمع آوری اطلاعات شامل فرم مشخصات فردی، پرسشنامه استرس ناباروری newton و همکاران و پرسشنامه حمایت اجتماعی عملکردی بود که به شکل خودگزارش دهی و یا توسط کمک پژوهشگر و با پرسش از خود افراد و مراجعه به پرونده پزشکی آنان تکمیل شد. سپس ارتباط هریک از متغیرهای مورد مطالعه بر طبق اهداف و سئوالات پژوهش، مورد سنجش و بررسی قرار گرفت. داده‌ها توسط نرم افزار spss نسخه 16و آمار توصیفی استنباطی نظیر آزمون‌های تی مستقل و کای دو مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. p≤0. 05 به عنوان سطح معنی‌داری در نظر گرفته شد. یافته‌ها: یافته‌های حاصل از این پژوهش نشان داد که دو گروه مورد مطالعه از نظر سن (زنان نابارور 5/68 ± 31/24 سال و همسران مردان نابارور 5/19 ± 30/79 سال)، طول مدت ازدواج (زنان نابارور 4/81 ± 7/29 سال و همسران مردان نابارور 4/13 ± 7/54سال)، طول مدت ناباروری (زنان نابارور 4/01 ± 4/52 سال و همسران مردان نابارور3/45 ± 4/66 سال)، سطح تحصیلات، وضعیت اشتغال، وضعیت اقتصادی تفاوت معنی‌داری نداشتند. همچنین 63/6 درصد زنان نابارور و 77/3 درصد همسران مردان نابارور دارای ناباروری اولیه بودند که بین دو گروه از نظر این متغیر نیز تفاوت معنی‌داری وجود نداشت. علاوه بر این، نمرات تمامی حیطه‌های استرس ناباروری شامل نگرانی اجتماعی، نگرانی جنسی، نگرانی ارتباطی و نگرانی از سبک زندگی بدون فرزند به جز حیطه نیاز به والد شدن (0/038=p) و نمره کل استرس ناباروری (0/043=p) در بین دو گروه مورد مطالعه تفاوت آماری معنی‌داری نداشت. همچنین مقایسه میانگین حمایت اجتماعی درک شده در زنان نابارور و همسران مردان نابارور شرکت کننده در پژوهش نشان داد که دوگروه از این نظر نیز دارای اختلاف آماری معنی‌داری نبودند.نتیجه‌گیری کلی: اگرچه به نظر می‌رسد صرف نظر از عامل مردانه و یا زنانه ناباروری، زنان در موارد مواجهه با ناباروری دچار استرس هستند ولیکن استرس کلی و استرس نیاز به والد شدن در زنان نابارور نسبت به همسران مردان نابارور بالاتر می‌باشد. مطالعه حاضر نشان داد که همسران مردان نابارور در بسیاری از حیطه‌ها به اندازه زنان نابارور دچار استرس می‌باشند. این مساله می‌تواند ناشی از آن باشد که حتی در زمانی که عامل ناباروری مردانه است، اعمال تشخیصی و درمانی غالباّ بر دوش زنان سنگینی می‌کند و زنان نسبت به همسرانشان نگرانی‌های بیشتری را تجربه می‌کنند. در حقیقت زنان در مواجهه با ناباروری عکس العمل‌هایی نظیر اضطراب، استرس، افسردگی و اندوه را نشان می‌دهند. از مهمترین علل ایجاد استرس در این زنان، ترس از طلاق و احساس از دست دادن قابلیت مادر شدن است. این حقیقت وجود دارد که از آنجا که بارداری و نقش مادری مختص زنان است، توقعات اجتماعی از زنان بیشتر از مردان بوده و ترس از انگ اجتماعی نازایی در زنان بالاتر است. شاید بتوان گفت که به سبب مولفه‌های فرهنگی و انتظارات تعریف شده اجتماعی، اولین انتظار مهم و نقش پیش بینی شده برای زنان و مردانی که ازدواج می‌کنند، بچه‌دار شدن است به نحوی که در فرهنگ عامیانه ایرانی افراد نابارور را اجاق کور می‌نامند. این مساله نشان می‌دهد که در فرهنگ ایرانی نداشتن فرزند به معنی عدم داشتن یک زندگی بارور و منتهی به نتیجه و گرم محسوب می‌شود. بنابراین هرچند که داشتن حمایت اجتماعی از فرد در کاهش استرس‌های فرد موثر است اما احتمالاّ در خلوت زندگی افراد نابارور همچنان خلا نبود بچه می‌تواند بر چگونگی روابط زوجین تاثیرگذار باشد. علاوه بر این، به نظر می‌رسد داشتن فرزند برای زنان مهم‌تر از مردان بوده و مردان راحت‌تر زندگی بدون فرزند را می‌پذیرند. همچنین بدون توجه به عامل ناباروری، این مطالعه نشان داد که حمایت اجتماعی در هر دو گروه زنان نابارور و همسران مردان نابارور به یک اندازه بوده است.

The Comparison of Infertility Stress and Perceived Social Support in Infertile Women and Spouses of Infertile Men

Background Aims: Infertility is a stressful condition, which could adversely affect the mental health of couples. Although the diagnosis and treatment fertility may be a frustrating crisis affecting both spouses and causing mental distress, a sense of loneliness, disappointment, and lack of control, it seems that these issues are more apparent in women than men since the physical and mental burden of infertility and the consequences of the possible failure mostly falls on women. Women (especially in eastern communities and Iranian women) live in a culture in which having a child and fertility are revered more than other communities. Even when a woman is fertile and has an infertile spouse, infertility stress is experienced similarly since regardless of the cause of infertility, the outcome is eventually is childlessness. The social stigmas experienced by infertile women become more intense when they do not enjoy familial support, causing depression in these women. Therefore, the social support of these individuals could play a key role in their adaptation process to the issue of infertility. In Iran, several studies have been focused on the quality of life and psychological issues of infertile individuals, while most of these studies have investigated the psychological issues of infertile women without much regard for the spouses of infertile men. The present study aimed to compare infertility stress and perceived social support in infertile women and the spouses of the infertile men referring to Akbar Abadi Teaching Hospital in Tehran, Iran.Materials Methods: This crosssectional study was conducted on 164 infertile women and 93 spouses of infertile men referring to the infertility clinic of Akbar Abadi hospital in Tehran during 20152016. After obtaining the required permit from Iran University of Medical Sciences by the researcher and coresearcher, they visited the clinic on working days for sampling. After providing the necessary explanations to the hospital authorities and conforming to ethical principles (e.g., obtaining written consent), continuous sampling was performed until the completion of the sample size. The inclusion criteria were the Iranian nationality of the couples, infertility in only one spouse, willingness to participate in the study, absence of chronic physical diseases or known mental disorders, and no consumption of the medications affecting the nervous system by the couples. The subjects were allowed to withdraw from the study at any stages. Data were collected using a demographic questionnaire, Newton infertility stress inventory, and the functional social support questionnaire, which were completed in a selfreport manner or with the help of the researcher, enquiring the subjects, and review of their medical records. Data analysis was performed in SPSS version 16 using descriptive and inferential statistics, including Chisquare and independent ttest at the significance level of P<0.05.Results: No significant differences were observed between the two study groups in terms of age (infertile women: 31.24 ±5.68 years; spouses of infertile men: 30.79 ±5.19 years), duration of marriage (infertile women: 7.29 ±4.81 years; spouses of infertile men: 7.54 ±4.13 years), duration of infertility (infertile women: 4.52 ±4.01 years; spouses of infertile men: 4.66 ±3.45 years), education level, occupation status, and economic status. In addition, 63.6% of the infertile women and 77.3% of the spouses of infertile men had primary infertility, while no significant difference was observed between the groups in this regard. No significant differences were denoted between the groups in terms of the scores of the subscales of infertility stress, including social concerns, sexual concerns, communicational concerns, and concerns regarding the lifestyle without a child, with the exception of the subscale of the need for parenthood (P=0.038). In addition, the total score of infertility stress had no significant difference between the study groups (P=0.043). The comparison of the mean perceived social support in the infertile women and spouses of infertile men indicated no significant difference in this regard. Conclusion: Although it seems that regardless of the male or female cause of infertility, women experience stress in case of infertility, the overall stress and stress induced by the need for parenthood were higher in the infertile women compared to the spouses of the infertile men. According to the results, the spouses of the infertile men were as stressed as the infertile women in many subscales of infertility. This could be due to the fact that even when the male gender is the cause of infertility, diagnostic and therapeutic procedures are often imposed on women, which increases their concerns compared to their spouses. In the face of infertility stress, women react through anxiety, stress, depression, and grief. One of the major causes of such stress in these women is the fear of divorce and loss of the ability of motherhood. Since pregnancy and the motherhood role are exclusive to women, social expectations are higher in the case of women compared to men, and the fear of the stigma of infertility is more severe in women. It could be stated that due to cultural components and the predefined social expectations, the foremost expectation and predicted role for married men and women is to have a child, and lack thereof is frowned upon in the Iranian culture. This shows that in the Iranian culture, the inability to have a child is synonymous with the absence of a fruitful life. Although social support could diminish the stress of infertile individuals, they may still feel the emptiness of their childless life in private, which in turn adversely affects marital relations. Furthermore, it seems that having a child is more important to women than men, and men are able to cope with a childless life more easily than women. Regardless of the cause of infertility, the findings of this study indicated that social support in both the infertile women and spouses of infertile men was similar.