بررسی توان خودمراقبتی و عوامل مرتبط با آن در بیماران همودیالیزی

زمینه و هدف: امروزه همودیالیز یکی از رایج ترین روش های درمانی به دنبال نارسایی مزمن کلیه می باشد. بیماران تحت درمان با همودیالیز دچار محدودیت هایی در عملکرد جسمی، روانی و اجتماعی خود می گردند و فعالیت های خود مراقبتی در این بیماران می تواند نقش موثری در سازگاری آن ها با فرآیند بیماری داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین توان خودمراقبتی و عوامل مرتبط با آن در بیماران همودیالیزی انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر مطالعه ای مقطعی است که بر روی بیماران مراجعه کننده به بخش همودیالیز مرکز آموزشی درمانی رازی شهرستان رشت در سال 1396 انجام گرفت که در آن 126 بیمار با روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسشنامه ی دو بخشی شامل اطلاعات فردی - اجتماعی و شکل تعدیل یافته نسخه چینی مقیاس 28 گویه ای ارزیابی توان خودمراقبتی بود. اطلاعات پس از جمع آوری با آماره های توصیفی (میانگین، انحراف معیار، درصد، فراوانی) و آزمون های تحلیلی (تی تست مستقل، ضریب همبستگی، آنالیز ئاریانس و رگرسیون لجستیک) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: حدود 71.4 درصد از بیماران دارای توان خود مراقبتی مطلوب بودند. ارتباط آماری معنی داری بین سن با توان خود مراقبتی وجود داشت (0.013=p). همچنین سطح تحصیلات با توان خودمراقبتی ارتباط آماری معنی داری داشت (0.0001˂p) .در بررسی به عمل آمده بر اساس مدل رگرسیون لجستیک نتایج نشان داد که هرچه سن بیماران از میانگین سنی کل بیماران مورد مطالعه بالاتر بود توان خودمراقبتی این بیماران به میزان 1.5 برابر کاهش پیدا کرده بود. نتیجه گیری کلی: اگر چه در مطالعه ی حاضر بیشتر بیماران تحت درمان با همودیالیز دارای توان خودمراقبتی مطلوبی بودند اما نتایج این مطالعه نشان می دهد که این بیماران به علت افزایش سن، فرایند درمانی و مشکلاتی که ناشی از بیماری برای آن ها ایجاد می شود، دچار محدودیت هایی در مراقبت از خود می گردند. بنابراین توصیه می شود تا به منظور هرچه بهتر شدن توان خودمراقبتی این بیماران، تدابیری در برنامه های مراقبتی آنان گنجانده شود تا بیمار به عنوان عضوی از تیم مراقبتی در مراقبت از خود مشارکت کامل داشته باشد.

Self-care Agency and Its Influential Factors in Hemodialysis Patients

Background Aims: Hemodialysis is currently a common treatment for chronic renal disease, which is associated with numerous limitations in the physical, mental and even social function of the patients. As such, selfcare activities could significantly help hemodialysis patients to adapt to the course of their disease. The present study aimed to determine selfcare agency and its influential factors in hemodialysis patients.Materials Methods: This crosssectional was conducted on the patients referring to Razi EducationalTherapeutic Hemodialysis Center in Rasht, Iran in 2017. In total, 126 patients were selected via random sampling. Data were collected using a twosection questionnaire of sociodemographic characteristics and modulated Chinese version of 28statement selfcare agency. Data analysis was performed using descriptive statistics (mean, standard deviation, frequency, and percentage) and analytical tests (independent ttest, correlationcoefficient, analysis of variance, and logistic regression analysis). Results: Approximately 71.4% of the patients had optimal selfcare abilities, and a significant correlation was observed between age and selfcare agency (P=0.013). Moreover, education level was significantly correlated with selfcare agency (P<0.0001). The logistic regression analysis also indicated that the increased age of the patients from the mean age was associated with the reduction of their selfcare agency by 1.5 times.Conclusion: Although the majority of the patients had optimal selfcare abilities, the results also indicated that with increased age and due to the treatment procedure and disease complications, hemodialysis patients were faced with limitations in proper selfcare. Therefore, it is recommended that proper measures be taken regarding the care program of these patients, so that they could fully contribute to their care process as a member of the healthcare team.