بررسی نقاط حادثه خیز جاده ای و ارتباط آن با متغیرهای محیطی و دموگرافیک با استفاده از روشhot zone در محور یزد-کرمان

مقدمه: امروزه در کشورهای مختلف با اجرای مدلهای متفاوت در نرم افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی، سعی در شناسایی مکانهای خطرناک شبکه های راه می کنند، هدف ما نیز شناسایی موقعیت های خطرناک بر روی قسمتی از بزرگراه یزد کرمان به طول 212 کیلومتر در حوزه ی استحفاظی استان یزد، با استفاده از روش hot zone در نرم افزار gis و ارتباط آن با متغییرهای محیطی و دموگرافیک بوده است.روش بررسی:با استفاده از روش hot zone بر اساس آستانه های تکرار تصادفات و شدت تصادفات در هر یک کیلومتر از جاده به عنوان یک واحد فضایی پایه(bsu)،مکانهای خطرناک بزرگراه که در 2 تعریف hot zone،yellow zone (hy zones) گنجانده شده اند به تفکیک دو مسیر رفت و برگشت شناسایی شدند. سپس متغییرهای ساعت تصادفات، شرایط جوی، نوع وسیله ی نقلیه، علت تصادفات، سن و جنس و وضعیت سلامت رانندگان مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: بر اساس نتایج بدست آمده 17% از کل مسیر 212 کیلومتری بزرگراه مورد مطالعه به عنوان موقعیتهای خطرناک شناسایی شدند. بیشترین تصادفات (34%) در نقاط حادثه خیز مربوط به رانندگان گروه سنی 4031 سال می باشد. بر اساس آزمون ttest، میانگین ساعت وقوع تصادفات در دو مسیر با یکدیگر معنی دار شدند (p<0/05). وسایل نقلیه از نوع سواری، تریلی و کامیون در وقوع این تصادفات در هر دو مسیر، به ترتیب بالاترین درصد فراوانی را به خود اختصاص دادند و بیشترین علت تصادفات، عدم توجه به جلو و عدم کنترل وسیله نقلیه می باشد. همچنین بیشترین تصادفات در شرایط آب و هوایی آفتابی اتفاق افتاده اند.نتیجه گیری:با توجه به اینکه تعداد موقعیتهای خطرناک در نزدیک خروجی و ورودی به شهر، جاده های فرعی وارد شده و جدا شده از بزرگراه و تقاطع ها بیشتر می شود، به نظر می رسد توجه به اصول طراحی مناسب در شکل هندسی جاده باعث کاهش چشمگیر تصادفات در این مکانها شود. همچنین طراحی مناسب جاده نقش موثری در کاهش تاثیر عوامل محیطی چون شرایط جوی، ساعات وقوع تصادفات و حتی نوع وسیله نقلیه در رخداد تصادفات خواهند داشت.ضمناًتوجه به آموزش رانندگان علی الخصوص گروه سنی 40-21 سال، کمک شایانی در به حداقل رساندن نقش عوامل انسانی در بروز تصادفات و صیانت از نیروی کار خواهد داشت.

Survey on Hazardous Road Locations and the Relation with Environmental/Demographic Variables Using Hot Zone Method in Yazd-Kerman Highway

Introduction: Nowadays, there are many efforts in different countries to identify hazardous road locations through different models in Geographic Information System (GIS) software. Our goal was to identify hazardous locations on a part of YazdKerman highway located in Yazd province. It was by using hot zone method in GIS, and the relationship between these locations and environmental and demographic variables was assessed.Methods: By using hot zone method, each road (YazdKerman KermanYazd path) was divided into segments named Basic Spatial Units (BSUs). A BSU was defined as 1 Kilometer. For each BSU, variables such as number, time and cause of crashes, vehicle type, weather, age, sex and status of drivers were collected. The hazardous locations were classified in two definition groups as Hot Zones and Yellow Zones.Results: According to results, 17% of total 212kilometer road was identified as hazardous locations. The most drivers engaged in crashes in these locations (34%) were in age group of 3140. Motorcars, trailers and trucks had the most crashes, respectively. The most frequently cause of crashes was nonattendance to front and miss control of vehicle. The most number of crashes were taken place in the sunny climate.Conclusion: Considering that hazardous locations increase near entrances, exits and junctions, it seems that paying attention to road design principles may cause a great reduction in the crash rate. A safe design also can reduce the effect of environmental factors such as weather, time and even vehicle type. Furthermore a good training program, especially for age 2140, may have a great role in minimize the human errors in crash occurrence.