کارآیی آموزش بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی بر رفتارهای پیشگیری کننده از مواجهه با آفت کش در کشاورزان

مقدمه:استفاده غیراصولی از آفت کش،می تواند منجر به بروزمشکلات متعددی در کشاورزان بویژه در کشورهای در حال توسعه از جمله ایران شود. با توجه به ماهیت زیست کشی، تاثیرات منفی آفت کش غیر قابل اجتناب بوده ویکی ازمهمترین روش پیشگیری از عوارض آن، افزایش آگاهی می باشد.این مطالعه با هدف بررسی کارآیی مدل اعتقاد بهداشتی در ارتقاء رفتارهای پیشگیری کننده از مواجهه با آفت کش انجام گردید.روش بررسی:در یک مطالعه مداخله ای،شهرستان انار به دو منطقه غیرمداخله(دهستان بیاض) و منطقه مداخله (دهستان امین شهر) تقسیم شده، و تعداد 128 نفراز کارگران (54 نفر درگروه مداخله و54نفردرگروه غیر مداخله به روش تصادفی انتخاب شدند.گروه مداخله در دو جلسه آموزش بر مبنای مدل اعتقاد بهداشتی شرکت کردند. اطلاعات از طریق تکمیل پرسشنامه طی مصاحبه مستقیم و در دو نوبت، قبل و دو ماه بعد از آموزش جمع آوری گردید. روایی و پایایی سازه های پرسشنامه با مطالعه مقدماتی به اثبات رسید.سپس داده ها با استفاده از نرم افزار 18 spss مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: دوگروه از نظر مشخصات فردی تفاوت معنی داری نداشتند. بعد از آموزش، درگروه مداخله افزایش معنی داری در میانگین نمرات آگاهی (0/002=p) و میانگین نمرات حساسیت، شدت، منافع، خودکارآمدی، راهنما برای عمل درک شده(0/000=p)مشاهده گردید. نمره میانگین موانع درک شده (0/004=p)کاهش ومیانگین نمره رفتارهای پیشگیری کننده افزایش معنی دار یافت(0/000=p).نتیجه گیری:با توجه به نتایج مطالعه و کارآیی مدل اعتقاد بهداشتی بررفتارهای پیشگیری کننده ازمواجهه باآفت کش درکشاورزان،تدوین و اجرای برنامه استراتژی جامع جهت ارتقاء رفتارهای ایمن ضروری است.

Effectiveness of Education based on Health Belief Model (HBM) on Preventive Behaviors of Pesticide Exposure in Agricultural Worker

Introduction: There have been various problems toward farmers health associated with unscientific use of pesticide in developing countries including Iran. Considering of the nature of biocides, negative impacts of pesticides are inevitable, therefore the promotion of awareness of workers for prevention of diseases is important. The purpose of this study was to assess the effectiveness of HBM in promoting Preventive behaviors of pesticide exposure.Methods: In this study, as an interventional research, two groups128 workers (54 intervention and 54 control groups) were randomly selected from Baiaz (control region) and Aminshahr (intervention region). The intervention group was participated in two health education sessions based on components of health belief model. Data was collected before training and 2months after training by interview using a questionnaire. The validity and reliability of different parts of questionnaire were proved during the pilot study. Data was analyzed using SPSS18 software.Results: The comparisons of the demographic characteristics between the intervention and control groups were not significantly different. The results of this study showed a significant increase in the mean scores of knowledge (P=0.002) and HBM components (P=0.000), and also the mean score of Preventive behaviors increased after intervention (P=0.000).Conclusion: The results of this study indicated that the HBM model confirmed the efficiency of HBM in adopting Preventive behaviors of pesticide exposure affective and the comprehensive intervention strategy is necessary for promotion of safe behaviors exposure.