اثربخشی مداخله شناختی - رفتاری بر شایستگی اجتماعی و امتناع از مدرسه کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی

مقدمه: پژوهش حاضر باهدف اثربخشی مداخله شناختی- رفتاری بر شایستگی اجتماعی و امتناع از مدرسه کودکان مبتلا به اختلال اضطراب جدایی انجام شد.  روش بررسی: این پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه و پیگیری سه‌ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه  مادران دارای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی آموزش‌وپرورش ناحیه یک ساری در سال تحصیلی 1402- 1401 که مبتلا به اختلال اضطراب جدایی بودند. از بین آنها 30 نفر به‌صورت دردسترس انتخاب به‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه جایگزین شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه اضطراب جدایی هان، هاجینلیان، پرسشنامه شایستگی اجتماعی توسط گروه تحقیقاتی پیشگیری از مشکل رفتار و پرسشنامه امتناع از مدرسه توسط کارنی و سیلورمن استفاده شد. درگروه آزمایش به مدت 12 جلسه 1ساعته مداخله شناختی - رفتاری اجرا شد؛ ولی گروه گواه هیچ مداخله‌ای را دریافت نکرد. قبل و بعد از اجرای جلسات پیش آزمون و پس آزمون از هردو گروه گرفته شد. جهت تحلیل داده ها، از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکررآمیخته با نرم‌افزار spss نسخه 26 استفاده شد.یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان دادبین میانگین متغیر شایستگی اجتماعی و امتناع از مدرسه در مرحله پیش‌آزمون - پس‌آزمون و مرحله پیش‌آزمون - پیگیری نسبت به گروه گواه تفاوت معنادار وجود دارد (0/05>p). نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، آموزش مداخله شناختی - رفتاری بر مادران کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی موجب افزایش شایستگی اجتماعی و کاهش امتناع از مدرسه در کودکان مبتلا به اضطراب جدایی شد؛ بنابراین می‌توان این مداخله را به کودکان دارای اختلال اضطراب جدایی، روان‌شناسان و مشاوران کودک توصیه کرد.  

the effectiveness of cognitive-behavioral intervention on social competence and school refusal of children with separation anxiety disorder

introduction: the present study was conducted with the aim of the effectiveness of cognitive-behavioral intervention on social competence and school refusal of children with separation anxiety disorder.methods: this research was a semi-experimental type with a pre-test-post-test design, a control group, and a three-month follow-up. the statistical population of this research includes all the mothers of elementary school students in one sari district in the academic year of 2022-2023 who were suffering from separation anxiety disorder, 30 of them were randomly selected and replaced in two experimental and control groups. to collect data, han and hajinlian’s separation anxiety questionnaire, social competence questionnaire by behavior problem prevention research group, and school refusal questionnaire by carney and silverman were used. in the experimental group, cognitive-behavioral intervention was implemented for 12 sessions of 1 hour; but, the control group did not receive any intervention. before and after the pre-test and post-test sessions were taken from both groups. to analyze the data, analysis of variance with repeated measurements was used with spss version 26 software.results: the results of this research showed that there is a significant difference between the mean of the variable of social competence and school refusal in the pre-test-post-test and pre-test-follow-up phase compared to the control group (p<0/05).conclusion: based on the results, cognitive-behavioral intervention training on mothers of children with separation anxiety disorder increased social competence and reduced school refusal in children with separation anxiety disorder; therefore, this intervention can be recommended to children with separation anxiety disorder, psychologists, and child counselors.