استفاده از الگوی باورسلامت برای تغییر رفتار خوددرمانی با داروهای نیازمند نسخه در زنان ساکن شهر یاسوج

مقدمه: ﺧﻮددرﻣﺎﻧﻲ یکی از مشکلات عمده سلامت در جهان و ایران است که این مشکل در زﻧﺎن ﺑﻪ علت نقش کلیدی در ارتقای سلامت خانواده و اجتماع اﻫﻤﻴﺖ بیشتری دارد. این ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺎ ﻫﺪف کاهش میزان خوددرمانی با داروهای نیازمند نسخه در زنان شهریاسوج با استفاده از الگوی باورسلامت انجام شده است. روش بررسی: این مطالعه ﻧﻴﻤﻪ ﺗﺠﺮﺑﻲ از نوع ﻗﺒﻞ و ﺑﻌﺪی با گروه کنترل است که در آن 192 نفر از زنان تحت پوشش ﻣﺮاﻛﺰ ﺑﻬﺪاﺷﺘﻲ درﻣﺎﻧﻲ شهری ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺗﺼﺎدﻓﻲ ﺳﺎده اﻧﺘﺨﺎب و در دو گروه مداخله و کنترل وارد شدند. پس از سنجش سازه های الگوی باورسلامت و تعیین وضعیت پیشگویی کنندگی هر سازه، مداخله آموزشی برای گروه مداخله طراحی شد که شامل جلسات آموزشی، تحویل پمفلت و ارسال پیامک برای مدت چهار هفته بود. سه ماه بعد از مداخله، داده های مربوط به دو گروه مداخله و کنترل مجددا جمع آوری و تحلیل شد. یافته ها: قبل از مداخله آموزشی بین سازه های الگو و رفتار خوددرمانی در دو گروه مداخله و کنترل، تفاوت معنادار مشاهده نشد (0.05 < p). مقایسه داده های حاصل از تکمیل پرسشنامه در دو گروه، قبل و سه ماه بعد، نشان داد که بعد از مداخله آموزشی بین دو گروه درمورد سازه حساسیت درک شده تفاوت معنادار وجود داشت (p = 0.001).نتیجه گیری:  نتایج مطالعه، تاثیر به کارگیری الگوی باور سلامت را در تغییر رفتار خوددرمانی با داروهای نیازمند نسخه در زنان نشان داد. با افزایش حساسیت درک شده برای مصرف خودسرانه داروها، می توان خوددرمانی زنان را کاهش داد.

application of the health belief model to change women's self-medication behavior regarding prescription-only medicines in yasuj city, iran

introduction: self-medication is one of the challenging health issues among women throughout the world and iran. considering the main role of mothers in promoting health within the families, women play a key role in this regard. this study aimed at determining the effect of an educational intervention based on the health belief model (hbm) to change the women’s self-medication behavior about consuming prescription-only medicines (pom) in yasuj city, iran.methods: this quasi-experimental study was conducted with a pre-test/post-test design over 192 women under the coverage of urban healthcare centers. these participants were selected by random sampling method and divided into the intervention and control groups. after measuring the constructs of hbm, a tailored intervention was designed and implemented in four weeks. the intervention program consisted of instructional sessions, pamphlet delivery, and short messages (sms). after three months, educational contends were reevaluated and the results were compared with the pre-intervention data for both groups.   results: no significant difference was observed between the interventional and control groups before and after the intervention (p> 0.05). comparison of the data collected from the questionnaires administered before and three months after the intervention showed a significant difference between the two groups regarding the perceived susceptibility construct (p = 0.001).conclusion: based on the results, the hbm was effective in changing women’s self-medication behavior considering the prescription-only medicines. self-medication can be reduced by increasing the women’s perceived susceptibility to medication.