تفکیک زباله در یزد : آگاهی، نگرش و عملکرد خانوارهای یزدی و عوامل اکولوژیک مرتبط با آن

مقدمه: تولید پسماند از یک سو و رویکرد بازیافت در جوامع از سوی دیگر مهم ترین مسائل درگیر در مدیریت پسماند محسوب  می گردد. جداسازی پسماندها در مبداء توسط خانوارها مناسب ترین و باصرفه ترین روش مدیریت پسماند با این رویکرد می باشد. این مطالعه با هدف تعیین آگاهی، نگرش و عملکرد خانوارهای شهر یزد در خصوص تفکیک زباله و عوامل اکولوژیک مرتبط با آن صورت گرفت. روش بررسی: این مطالعه مقطعی در سال 1399 بر روی 386 خانوار شهر یزد که  به صورت  تصادفی ساده انتخاب شدند، انجام گرفت. اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق ساخته انجام  شد. برای بررسی ارتباط عوامل اکولوژیک با آگاهی، نگرش و عملکرد نیز از آزمون های ناپارامتریک من ویتنی و کروسکال والیس استفاده شد. تمامی تحلیل ها در نرم افزار spss-24 با در نظر گرفتن سطح معنی داری 5 درصد انجام گرفت. یافته ها:  از مجموع خانوارهای شرکت کننده 53/6 درصد از افراد همیشه زباله های قابل بازیافت خود را تفکیک می کردند.  از بین عوامل اکولوژیکی مورد بررسی، همکاری اعضای خانواده، فضای کافی برای نگهداری زباله ها، اهمیت دادن به جلوگیری از آلودگی محیط زیست، اطلاع رسانی دقیق در مورد زمان تحویل زباله، مراجعه منظم شهرداری برای دریافت زباله، زمان انتظار برای تحویل گرفتن زباله و آموزش مستمر توسط شهرداری با مشارکت افراد در تفکیک زباله ارتباط معنادار داشتند. نتیجه گیری: با توجه به سطح متوسط آگاهی، نگرش و عملکرد مردم شهر یزد در مورد تفکیک زباله از مبدا و تاثیر عوامل اکولوژیک در این زمینه، آموزش بیشتر برای جلب مشارکت شهروندان و واگذاری بخش های مهم و حساس از مدیریت پسماند به شرکت ها و نهادهای خصوصی توصیه می شود. 

waste segregation in yazd: awareness, attitude and performance of yazd households and related ecological factors

introduction: generation of waste, on the one hand, and recycling it, on the other hand, are the most important challenges of waste management.  regarding this approach, waste segregation of the source by households is the most suitable and affordable component in the waste management. this study was conducted in yazd city with the aim of determining the household’s awareness, attitude, and performance of households toward waste segregation and related ecological factors.methods: this was a cross-sectional study carried out in 2019 on 386 households in yazd city. they were selected by simple random sampling. data were collected thorough a researcher-made questionnaire. non-parametric, mann-whitney and kruskal-wallis tests were also used to investigate the relationship between ecological factors and awareness, attitude and performance. all analyses were done in spss-24 software considering a significance level of 5%  results: 53.6% of the households segregated their recyclable waste. among the ecological factors included in this research, factors such as family member’s cooperation, sufficient space allocated for waste storage, paying attention to environment’s protection, informing on the exact collection time for garbage, regular garbage collection by municipality, waiting time regarding garbage collection, and execution time of garbage collection, and providing regular education by municipal authorities had a significant relationship with people’s participation in waste segregation.conclusion: the level of awareness, attitude and performance of yazd citizens regarding the waste segregation at the source is medium, and the ecological factors are effective in this regard. more education is recommended to attract the participation of citizens and entrust important and sensitive parts of waste management to private companies and institutions.