بررسی کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیشگویی رفتارهای مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر صنعتی در جوانان

مقدمه: سوء مصرف مواد، به عنوان یکی از مشکلات سلامتی عصر حاضر به خصوص در گروه سنی 2915 سال بوده و میزان بالایی از مرگ های زودرس را باعث می شود. این مطالعه با هدف بررسی کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیشگویی رفتارهای مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر صنعتی در جوانان شهرستان چابهار در سال 1394 طراحی گردید.روش بررسی: مطالعه مقطعی حاضر به منظور کاربرد تئوری رفتار برنامه ریزی شده در پیشگویی رفتارهای مرتبط با سوء مصرف مواد مخدر صنعتی در میان 300 نفر از جوانان پسر شهرستان چابهار به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انجام شد. داده ها به وسیله ی پرسشنامه ی محقق ساخته ای که روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت جمع آوری گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار spss و آزمون های independent t test و همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل گردید. یافته ها: 77% افراد تحت مطالعه سابقه مصرف مواد مخدر صنعتی در والدین نداشتند. 72% افراد تحت مطالعه سابقه مصرف مواد مخدر صنعتی در دوستان را گزارش کرده بودند. آزمون آماری کای دو نشان داد بین استعمال سیگار با تحصیلات پدر، بعد خانوار، سابقه مواد مخدر صنعتی در والدین، سابقه مصرف مواد مخدر صنعتی در دوستان و شغل افراد مورد پژوهش ارتباط معنی داری وجود داشت (p<0.001)، ولی بین سطح تحصیلات مادر (682=p)، زندگی با والدین (729=p) افراد مورد مطالعه ارتباط معنی داری وجود نداشت.نتیجه گیری: با توجه به اینکه براساس نتایج مطالعه حاضر، آگاهی و نگرش بیشترین همبستگی و قدرت پیشگویی را با رفتار سوء مصرف مواد مخدر صنعتی داشته اند به نظر می رسد برای ارتقای رفتارهای پیشگیری کننده از سوء مصرف مواد مخدر صنعتی در بین جوانان، افزایش آگاهی و نگرش می تواند موثر واقع شود.

Application of the Theory of Planned Behavior to Predict Drug Abuse Related Behaviors among Adolescents

Introduction:Drug abuse is one of the important challenges in the field of mental health and adolescence health promotion. Because of the social and medical cost of drug abuse and its consequences among youth people, it is necessary to intervene effectively. This theoretical based study explained predictability of the Theory of Planned Behavior (TPB) on drug abuse related behaviors among adolscents. Methods:This crosssectional study was conducted in Chabahar City in 2015 among 300 male adolescents, recruited randomly. All data were collected using a researchermade questionnaire with confirmed reliability and validity. The data were analyzed by independent t test and pearson correlation. Results: we found that 77% of the participants had no history of parental drug abuse. Furthermore, 72% of participants reported a history of using industrial drugs in their friends. The Chisquare test showed that adolescent's smoking had a significant relationship with father's education, family size, history of using industrial drugs in parents , history of using industrial drugs in friends, and the participants' business o (P˃0.000). However, the level of maternal education (P = 682) and living with parents (P = 729) had no significant relationship with the adolescents' smoking rateConclusions: since knowledge and attitude had the highest correlation and predictability with industrial drug abuse among the adolescents, theory of planned behavior can be used properly and effectively to plan and implement prevention programs among the adolescents.