روش فلسفه علم اقتصاد اسلامی

در این مقاله پس از تعریف فلسفه علم اقتصاد اسلامی و بیان مسایل آن، دو روش عقلی برای تبیین چیستی این علم معرفی شده است:1. روش تطبیقی: در این روش، علم اقتصاد اسلامی در مقایسه با علم اقتصاد متعارف مورد مطالعه قرار می‌گیرد. علم اقتصاد متعارف به‌صورت یک موضوع مستحدث ملاحظه می‌شود که باید موضع اسلام در برابر آن روشن شود؛2. روش استقلالی: در این روش، مطالعه را از نظریه‌های علمی یا اهداف و وظایف اقتصاد متعارف آغاز نمی‌کنیم. بلکه از مبانی و اهداف شریعت اسلام برای نظام و جامعه اسلامی در بُعد اقتصادی شروع کرده و براساس آن علم اقتصاد اسلامی را تعریف می‌کنیم.برای روش اول، نظریه انس زرقا و برای روش دوم نظریه چپرا به‌صورت نمونه طرح و نقد شده‌است و سپس به روش استقلالی و با شروع از مفهوم سعادت فرد و جامعه از دیدگاه اسلام، و تبیین اهداف اقتصادی جامعه اسلامی که سازگار با این مفهوم از سعادت است، علم اقتصاد اسلامی چنین تعریف شده است:«اقتصاد اسلامی رشته‌ای از دانش است که به تحقق عدالت و امنیت اقتصادی و بارور کردن استعدادهای طبیعت از راه تخصیص و توزیع منابع کمیاب در چارچوب شریعت اسلام، کمک می‌کند»و نتیجه گرفتیم که وظیفه‌های این علم عبارتند از:1. شناخت وضع موجود (مطالعه رفتار واقعی افراد، گروه‌ها، بنگاه‌ها، بازارها و دولت‌ها)؛2. شناخت وضع مطلوب (تبیین نوعی از رفتار که به تحقق اهداف می‌انجامد)؛3. ارایه راهبرد حرکت از وضع موجود به سمت وضع مطلوب.