سهم درآمد ناشی از دارایی‌های دولتی و مالیات در تامین بودجه دولت

تامین هزینه‌های عمومی از مسایل اساسی هر دولتی است. در مکتب‌های اقتصادی پیشنهاد تامین تمام هزینه‌های دولت به‌ویژه هزینه جاری از مالیات مطرح است. در دیدگاه اقتصاد اسلامی نیز برخی اندیشه‌وران همان نظریه را برای دولت اسلامی یا ایران ارایه کرده‌اند. با توجه به اینکه دولت در دیدگاه نظریه‌پردازان اقتصادی دارایی‌های فراوانی ندارد و عمده دارایی‌های طبیعی و بشری در اختیار بخش خصوصی است، نظر آنان منطقی می‌باشد اما با توجه به فقه اسلامی و اصول قانون اساسی که اکثر منابع طبیعی و منابع بزرگ ساخت بشر در ملکیت یا تصرف دولت است نمی‌توان آن نظر را تایید کرد. پرسش اصلی مقاله از سهم و نقش مالیات در تامین هزینه‌های عمومی است. نگارنده با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی، متون فقهی و تاریخی را بررسی کرده و به این نتیجه می‌رسد که نمی‌توان حتی در دنیای معاصر مالیات را مهم‌ترین منبع تامین هزینه دولت اسلامی دانست بلکه بر‌ اساس تجربه صدر اسلام درباره خراج استفاده صحیح از درآمد ناشی از دارایی‌های عمومی قادر است بخش مهمی از هزینه‌های دولت را پوشش دهد؛ بنابراین نیاز به افزایش ‌سهم مالیات در بودجه دولت نیست.