بررسی تطبیقی نقش دولت در تامین مالی خرد متعارف و اسلامی با تاکید بر ج.ا.ا

تامین مالی خرد در طول دهۀ گذشته رشد فزاینده‌ای از حیث گسترۀ مفهومی، اهداف، نهادها، ابزارها و دامنۀ عرضه‌کنندگان و متقاضیان داشته است. اکنون برنامه‌های تامین مالی خرد به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند که توان پاسخگویی به نیازهای مختلف را داشته باشند. ضرورت پرداختن به انقلاب تامین مالی خرد و لزوم طراحی نظام تامین مالی خرد اسلامی در کشور حقیقتی انکارناپذیر است. یکی از عناصر مهم این نظام نقش موثر دولت در تامین مالی خرد اسلامی است. مقاله پیش رو درصدد است با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و تحلیل آماری به بررسی تطبیقی نقش دولت در تامین مالی خرد متعارف و اسلامی اقدام نماید.بر اساس نتایج تحقیق دولت‌ها در مواجهه با تامین مالی خرد متعارف و اسلامی می‌توانند دو نقش ایفا نمایند: نقش حمایتی و نقش تامین‌کنندگی. مهم‌ترین سیاست‌های تامین مالی خرد اسلامی و ابزارهای آن جهت اجرای نقش حمایتی دولت شامل ثبات اقتصاد کلان (مانند تعدیل نرخ سود)، تعدیل چارچوب قوانین (مانند قانونگذاری و معافیت مالیاتی) و موضوع نظارت می‌باشد. از طرفی، مهم‌ترین سیاست‌های تامین مالی خرد اسلامی جهت اجرای نقش تامین‌کنندگی دولت شامل ارائه مستقیم تامین مالی خرد، ارائه تسهیلات به نهادهای عرضه‌کننده تامین مالی خرد و کمک مالی مستقیم به نهادهای عرضه‌کننده تامین مالی خرد می‌باشد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که نقش دولت در تامین مالی خرد در ایران یک نقش تامین‌کنندگی نیست؛ بلکه یک نقش حمایتی می‌باشد؛ همچنین نتایج تحقیق نشان می‌دهد که ابزارهای دولت جهت ایفای نقش حمایتی در حوزه تامین مالی خرد به ترتیب شامل ایجاد ثبات اقتصاد کلان، تعدیل چارچوب قوانین و مقررات و اعمال نظارت‌های قانونی و هدفمند می‌باشد.

comparative study of the government’s role in conventional and islamic microfinance with an emphasis on iran

over the last decade, microfinance has grown exponentially, in terms of conceptual area, objectives, institutions, products & numbers of clients and providers. now all micro-finance programs designed so that to meet the different needs. it is an undeniable fact that pay attention to microfinance revolution & to design islamic microfinance system. one of the elements for designing of the system is the role of government in islamic microfinance. in this article, role of government in islamic microfinance in iran, through using the descriptive- analytical, statistical analysis method will be discussed.  the research results show that the government’s role in microfinance in iran is not a providing role but a supporting role. also, the results of the research show that the government’s tools to play a supportive role in the field of microfinance include: creating macroeconomic stability, adjusting the framework of laws and regulations, and applying legal and targeted supervision.