بررسی نقش ابزارهای مالی اسلامی بر ادوار تجاری ایران- رهیافت مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی

یکی از مسائل اصلی در حوزه اقتصاد اسلامی شناسایی نقش و مکانیزم اثرگذاری ابزارهای مالی اسلامی بر متغیرهای کلان اقتصادی و چرخه‌های تجاری می‌باشد. در صورتی‌که بتوان بر پایه بررسی‌های علمی چگونگی و میزان این اثرگذاری را تعیین نمود، می‌توان از طریق کاربست مناسب ابزارهای مالی اسلامی بر کنترل و هدایت چرخه‌های رکود و رونق تاثیرگذار بود و این موضوع برای سیاست‌گذاران در اتخاذ سیاست‌ها و تصمیمات اقتصادی بسیار حائز اهمیت و موثر خواهد بود. بر این مبنا در این پژوهش با استفاده از متدلوژی اقتصادسنجی مبتنی بر مدل‌های تعادل عمومی پویای تصادفی به بررسی نقش ابزارهای مالی اسلامی بر ادوار تجاری ایران طی دوره زمانی 1380-1400 پرداخته شده است. برای برآورد پارامترها از کالیبراسیون و الگوی خودرگرسیون ‏برداری مرتبه اول استفاده شده و آثار شوک‌های اقتصادی از طریق مدل‌سازی در دو حالت لحاظ ابزارهای مالی اسلامی در مدل و بدون لحاظ ابزارهای مالی اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از پژوهش گویای آن است که در صورت لحاظ ابزارهای مالی اسلامی، آثار شوک‌های اقتصادی متفاوت از حالت عدم لحاظ ابزارهای مذکور در مدل بوده که این مطلب بیانگر تاثیر نقش ابزارهای مالی اسلامی بر ادوار تجاری در اقتصاد ایران می‌باشد؛ همچنین یک دستاورد مهم این پژوهش می‌تواند حرکت به سمت یک سیستم اقتصادی متناسب با اصول اقتصاد اسلامی تلقی گردد.

investigating the role of islamic financial instruments on iran’s business cycles, the approach of stochastic dynamic general equilibrium models (dsge)

one of the main issues in the field of islamic economics is to identify the role and mechanism of islamic financial instruments on macroeconomic variables and business cycles. if it is possible to determine how and the extent of this impact based on scientific studies, it is possible to influence the control and guidance of cycles of recession and prosperity through the appropriate use of islamic financial instruments, and this issue is very important and effective for policy makers in making economic policies and decisions. will be. based on this, in this research, using the econometric methodology based on dynamic stochastic general equilibrium models, the role of islamic financial instruments on iran’s business cycles during the period 2001-2021 has been investigated. to estimate the parameters, calibration and first-order vector autoregression model were used, and the effects of economic shocks were investigated through modeling in two cases, including islamic financial instruments in the model and without islamic financial instruments. the results of the research show that if islamic financial instruments are considered, the effects of economic shocks are different from the case of not considering the aforementioned instruments in the model, which indicates the effect of the role of islamic financial instruments on business cycles in iran’s economy. also, an important achievement of this research can be considered moving towards an economic system in accordance with islamic economic principles.