مالکیت در قرآن با رویکرد بسته‌های حقوق مالکیت و بر اساس تفسیر المیزان

تعریف متفاوت از مالکیت، ساختار نظام مالکیت و حقوقی را که هر فرد دارد، تحت تاثیر قرار داده و رابطه مالک با شیء مورد تملک و رابطه مالک با سایرین را تحت تاثیر قرار می‌دهد. همچنین هر نظریه اقتصادی مبتنی بر نظام مالکیت مرتبط شکل می‌گیرد و شکوفا می‌شود. بنابراین برای شکل‌گیری نظام اقتصادی اسلامی نیاز است ابتدا نظام مالکیت اسلامی ایجاد شود. این مقاله بر اساس روش کتابخانه‌ای و به صورت تحلیلی-توصیفی انجام شده است. ابتدا حقوق مالکیت به عنوان یکی از نهادهای اساسی از نظر اقتصاددانان نهادگرا و رهیافت‌های مختلفی که به آن  وجود دارد، بررسی می‌شود. «بسته‌های حقوق» مالکیت یکی از این موارد است؛ این رهیافت حق مالکیت را به حقوق کوچک‌تری می‌شکند و به همین دلیل انعطاف بالایی در نظام مالکیت ایجاد می‌کند؛ به گونه‌ای که دارایی را از یک شیو فیزیکی به یک دارایی اقتصادی  تبدیل می‌کند؛ همچنین نشان داده می‌‌شود این رهیافت به حقوق مالکیت می‌تواند منجر به کاهش هزینه مبادله شود که بر اساس قضیه کوز، کارایی اقتصادی را افزایش خواهد داد. در ادامه با توجه به اینکه وحی و کلام الهی به موضوعات اصلی زندگی انسان پرداخته است، با مراجعه به تفسیر المیزان، حقوق مالکیت از منظر آیات مرتبط در قرآن بررسی می‌شود. نگاه قرآن در این زمینه به رهیافت «بسته‌های حقوق» نزدیک است و درواقع مالکیت به معنای تسلط بی‌چون‌وچرا بر شیء نیست و مالکیت فرد بر شیء اعتباری است و دستورات الهی، حقوق هر فرد را تعیین و تحدید می‌کند. بر همین اساس در آیات مرتبط به حقوق مختلف مالک اشاره شده است و با توجه به شرایط، محدودیت‌ها و ممنوعیت‌هایی برای برخی از این حقوق وضع شده است.