مبانی، اهداف و جایگاه وقف در مکتب اقتصادی اسلام

نهاد وقف در طول تاریخ از آسیب‌های نهادهای مذهبی؛ مانند: تقلیل انگیزه‌های معنوی، و عدالت‌خواهانه مصون نمانده است؛ بنابراین ‌باید جایگاه وقف در مکتب اقتصادی اسلام که متکفل بحث‌های انگیزشی، هدفی، و متولی مسایلی؛ مانند: مالکیت، آزادی اقتصادی و عدالت اجتماعی است، بررسی شده و منشا این نهاد در ساختار روابط بین بخش خصوصی و بخش دولتی مشخص شود. فرضیه مقاله، اکتشاف جایگاه وقف و تبیین این نکته است که وقف؛ اولا،ً بالذات احسان است و چهره اخلاقی دارد؛ از این‌رو، بخش سوم اقتصاد متکفل نهاد وقف است؛ ثانیاً، بالعرض عدالت است و چهره حقوقی دارد، و مصالح واقف، موقوفه و موقوف ‌علیهم باید لحاظ شود؛ از این‌رو، دولت اسلامی در چارچوب آزادی‌های اقتصادی و عدالت اجتماعی حق نظارت داشته و حاکمیت دولت را در حفظ و ارتقای مصالح واقف، موقوفه و موقوف ‌علیهم اعمال می‌کند. بنابراین وزارت اوقاف ‌باید در کشورهای اسلامی پدیدآمده تا متکفل وظیفه حاکمیتی دولت در برابر حفظ و ارتقای این مصالح باشد. روش تحقیق در مرحله گردآوری اطلاعات، کتابخانه‌ای است. در استنتاج‌های قرآنی، حدیثی و فقهی مطابق روش تحلیل متون عمل می‌شود. در بحث‌های اقتصادی به روش تحلیلی عمل خواهد شد.