نظام‌نامه حقوق اقتصادی در قرآن کریم

اگرچه مکتب‌های گوناگون درباره منشا و منبع حقوق با یکدیگر اختلاف‌نظر دارند؛ اما عمده آنها در بازگرداندن عدالت به مسیله حق (در برابر تکلیف) مشترک هستند. بر این اساس دست‌یابی به نظریه عدالت اسلامی محتاج استخراج دقیق و جامع حقوق اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و ... از منابع اسلامی خواهد بود؛ نیز شاخص‌سازی و نظارت بر بهبود یا وخامت عدالت اقتصادی در جامعه مستلزم شناخت حقوق اقتصادی انسان‌ها و اموال است. با توجه به تشتت مبانی نظری و ارزشی حقوق اقتصادی، معتبرترین راه برای نظام اسلامی، تدوین فهرست حقوق اجتماعی ـ اقتصادی مبتنی بر قرآن کریم و سنت است.مقاله پیش‌رو که حاصل یک قرآن‌پژوهی تفصیلی است، گامی برای شناخت حقوق اقتصادی مندرج در قرآن کریم شمرده می‌شود. در این جهت تمام آیه‌های اقتصادی قرآن کریم مورد تامل قرار گرفته؛ سپس مجموع یافته‌ها در قالب چهار دسته حقوق اقتصادی ارایه شده است. مروری بر یافته‌های ذیل هر یک، نکته‌های بدیع و آموزه‌های برجسته‌ای در اقتصاد اسلامی را پیش‌روی خواننده قرار می‌دهد. گستره و دامنه حقوق اقتصادی در قرآن کریم موید این نکته است که عدالت اقتصادی در قرآن کریم، ماهیتی بسیار فراتر از نظریه‌های متعارف عدالت اقتصادی دارد.