تبیین قرآنی مدل وابستگی به منابع؛ تحلیل رفتاری بحران ناشی از ریزش بورس تهران

این نوشتار پیش از ریزش بورس تهران در تابستان 1399 و با رویکرد تحلیل علمی و برخورد اصولی به واکنش‌های احتمالی فعالان بورس نگارش شده است. مسئله اصلی این نوشتار آن است که برای تحلیل اصولی رفتار انسان‌ها نیاز است از مدل‌های رفتاری قابل اتکا استفاده شود و این در حالی است که در منابع علمی مرتبط اذعان شده که با کمبود مدل‌های رفتاری معتبر مواجه‌اند؛ بنابراین این نوشتار، مدل وابستگی به منابع را مطابق با شاخص‌های معتبر نظری از قرآن شناسایی می‌کند. این مدل بیان می‌کند شدید یا ضعیف‌بودن نگرانی انسان‌ها در هنگام کاهش منابعشان، بیش از آنکه به مقدار اموال موجود و یا دارایی‌های ازدست‌رفته ایشان مربوط باشد به میزان اتکای ذهنی‌شان بر آن منابع وابسته است؛ یعنی هرچه حساسیت‌های افراد معطوف به منابع با تنوع کمتری باشد، وابستگی‌شان به منابع بیشتر است و فارغ از اینکه افراد چقدر ثروتمندند یا در اینجا فعالان بورس چقدر قبلاً سود کرده‌اند اگر به منبع مادی مشخصی وابسته شده باشند کوچک‌ترین کاهشی در آن منبع، ایشان را بی‌نهایت برآشفته خواهد کرد. بر اساس این مدل می‌توان در کنار راهکارِ تنوع‌بخشی به منابع مادی از جایگزین‌های معنوی یا روانی نیز استفاده کرد تا اتکای ذهنیِ سرمایه‌گذاران به بورسِ فعلی تعدیل شود و واکنش‌های شدید ناشی از احساس ترس و درماندگی مدیریت‌پذیر گردد. مدل وابستگی به منابع به‌ وسیله «روش تحلیل محتوای کیفی انطباق‌یافته با متن قرآن کریم» کشف شده و به صورت استدلالی مراحل دستیابی به آن بیان گردیده، سپس با روابط ریاضی و نمودارهای ترسیمی ارائه شده‌ است.

Quranic Explanation of the model of Dependence on Sources; Behavioral Analysis of the Crisis Caused by the Collapse of the Tehran Stock Exchange

This paper was written before the fall of the Tehran Stock Exchange in the summer of 2020. Its approach is the scientific analysis of possible reactions of stock market activists. In order to accurately analyze human behavior, it is necessary to use reliable behavioral models. And this is while it has been stated in scientific sources that they face a lack of related behavioral models. This paper takes the Resoursce Dependence Model from the Holy Quran and adapts it to valid theoretical indicators. This model explains the nature of human response when their critical resources are depleted when humans lose part of their assets, they naturally have behavioral reactions; but the severity or weakness of these reactions depends more on the degree of human mental reliance on those resources than on the amount of assets left or lost as an increasingly variable slope. That is, no matter how much wealth a person has, if they depend on a particular material resource, the slightest decrease in that resource will upset them. The relationships within this model are defined by mathematical variables and finally presented in the form of graphs. This model analyzes and predicts the general sensitivity and severe reaction due to the possible collapse of the stock market. Based on this model, solutions have been proposed to manage and adjust the mental reliance of investors on the current stock market. In this way, severe public reactions to feelings of helplessness can be controlled.