مذهب در نگرش نظریه پردازان و در گستره پژوهش (تحلیل روانشناختی از مذهب)

در سطح نظری روانشناسان برجسته جهت گیریهای نسبتا متفاوتی در برابر مذهب داشته اند. افرادی چون فروید بنیانگذار مکتب روان تحلیل گری و والیس بنیانگذار درمانگری عقلانی- هیجانی نوعی ارزیای منفی از نقش و تاثیر مذهب بر سلامت روان و رفتار انسانها داشته اند. اما افراد دیگری چون جیمز، یونگ، آلپورت، مازلو، آدلر، فرام، با نگرشی مثبت به مذهب ازتاثیرات سودمند اعتقادات مذهبی سخن گفته اند. در سطح پژوهشی نیز نتایج نسبتا متناقضی ارائه شده است. هر چند اکثریت مطالعات پژوهشی به نقش سودمند اعتقادات بر رفتار انسانها اذعان شده است در مواردی نیز به آثار منفی مذهب بر زندگی اشاره شده است؛ اما آنچه در مجموع از مرور تحقیقات مختلف حاصل می شود حاکی از نقش مثبت مذهب بر ابعاد مختلف زندگی انسانها است. دراین مقاله پس از مروری بر دیدگاههای روانشناسان برجسته، کارکردها و نقش مذهب در گستره پژوهش مطمح نظر قرار گرفته و آنگاه به فرضیاتی اشاره شده است که برای سودمندی تاثیرات مذهبی قابل طرح هستند.