بررسی راهکارهای افزایش ظرفیت ترابری آبی رودخانه‌‌های قابل کشتیرانی (مطالعه موردی رودخانه کارون، بهمنشیر و‌ اروند)

رود کارون تنها رودخانه قابل کشتیرانی در ایران است. سابقه کشتیرانی درکارون به قبل از ناصرالدین شاه قاجار برمی گردد. تغییرات آب و هوایی و خشکسالی، ‌برداشت های بیشتر از آب رودخانه و کاهش دبی آن، وجود راه آهن و اتوبان های جدید به عنوان رقبای اصلی حمل بار از بندرهای ماهشهر و خرمشهر به اهواز سبب از رونق افتادن ترابری آبی رودخانه ای گشته است. مطالعات اندکی در زمینه ترابری آبی کارون وجود دارد. در این تحقیق ابتدا بخشی از نتایج آنها به شکل کلی مطرح شده است. سپس بر مبنای پذیرش جدیدترین تحقیقات، مهم ترین موانع فیزیکی موجود برای ترابری رودخانه ای شناسایی و راهکارهای اصلاح آنها با توجه به شرایط روز مطرح شده است. ضمنا علائم کشتیرانی موردنیاز و وسایل کمکی برای کشتیرانی نیز پیشنهاد گردیده‌اند. مطالعات پیشین شامل: مطالعات سازه پردازی ایران (1383) و مطالعات adabdanan consulting engineers (2004) بوده و خصوصاً مطالعات piesold (2005) که مبین ضررهای سنگین ترابری آبی خصوصاً در تناژهای بالای باربری سالیانه بوده، بررسی گردیده است. به روزترین مطالعه، بررسی های درحال انجام در سازمان آب وبرق‌خوزستان توسط mansouri kia (2018) نشان‌می‌دهد که ترابری نیمه سنگین (در سناریوی بدبینانه 700 هزارتن و در سناریوی خوشبینانه حدود 2133 هزار تن در سال هدف 1425) همراه با توسعه گردشگری، می تواند فاقد ضررهای اقتصادی مطالعات پیشین باشد. سال مبنای محاسبات اقتصادی برای ترابری آبی 1399 است. قبلا زیان های مالی سنگین برای ترابری رودخانه ای فرض شده بود. از مهم ترین نتایج تحقیقات اخیر زیرسوال بردن این زیان ها با اصلاح ابعاد شناور طرح است. نتیجه مهم دیگر در تحقیق حاضر، تعیین مشکلات فیزیکی پیش روی ترابری آبی رودخانه ای ایران (بجز رسوب برداری که در تحقیق دیگری در حال بررسی است) و ارائه راهکارهای حل آن هاست. با به کارگیری نتایج تحقیق در حل موانع فیزیکی و سرمایه‌گذاری بخش خصوصی (یا سایر راه‌کارهای تامین مالی)، امکان احیای ترابری آبی درکارون وجود دارد.

strategies surveys’ for increasing navigation capacity of navigable rivers (case study of karun, bahmanshir and arvand river)

the only navigable river is the karun river in iran. karun shipping history dates back to nasser al-din qajar shah. climate change and drought, harvests more water and reduce its capacity, the existence of new railways and highways as the main competitors of cargo from the port of mahshahr and khorramshahr to ahvaz due to the boom in river water transport has been falling.there are few studies on water transport in karun river. in this study, some of their results are discussed in general. then, based on the acceptance of the latest research, the most important physical barriers to river transportation have been identified and their remediation strategies adapted to the current situation. then shipping signs required of navigation and auxiliary’s equipment for sailing have also been offered.previous studies included :(iranian structural consulting engineers, 2004; adabdanan consulting engineers, 2004) and especially (scott wilson and piesold, 2005) it has been attributed to the heavy losses of water transportation, especially in the high tonnage of annual freight. the most recent study, ongoing surveys at the khuzestan water and power organization (mansouri kia, 2018) show that the transport medium (in the pessimistic scenario optimistic scenario about 700 thousand tons and 2133 thousand tons in the target year 1425), together with previous studies is the development of tourism can be no economic losses. water transport is the base year 2020. heavy financial losses were previously assumed for river transportation. the most important results of recent research suggest that these losses are reduced by modifying the design vessel dimensions.another important result of the present study is identifying the physical problems for the iranian rivers transportation and to provide solutions (except for the sediment removal problem that is being investigated at another study). applying the research results on solving physical barriers and financial support by private investment (or other financing options), revive water transportation in karun it is possible.