نقش واسطه‌ای ذهن‌آگاهی در رابطه بین ذهنیت والد سرزنش‌گر با گرایش به عود در افراد وابسته به مواد در حال بهبودی

هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای ذهن‌آگاهی در رابطه بین ذهنیت والد سرزنش‌گر با گرایش به عود در افراد وابسته به مواد در حال بهبودی بود. روش: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه مردان مصرف کننده مواد مخدر افیونی (تریاک، شیره و هروئین) در بازه سنی 20 تا 50 ساله مستقر در 30 مرکز اقامتی ترک اعتیاد در استان گلستان در سال 1402 بود که از این میان برای تعیین حجم نمونه با توجه به تعداد متغیرهای مشاهده شده و تخصیص ضریب 40 (5 متغیر مشاهده شده در مدل)، و با احتساب احتمال وجود پرسش نامه‌های ناقص، 225 نفر به عنوان حجم نمونه به روش تصادفی طبقه‌ای نسبتی انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل پرسش نامه عود، ذهنیت‌های طرحواره‌ای و ذهن‌آگاهی بود. به منظور تحلیل مدل پژوهش از مدل معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزار amos-23 استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین ذهنیت والد سرزنش‌گر و ذهن‌آگاهی با گرایش به عود در افراد در حال بهبودی از اعتیاد روابط معناداری در سطح 0/01 وجود داشت. همچنین مقدار ضریب بتا (اثر) ذهنیت والد سرزنش‌گر و ذهن‌آگاهی بر گرایش به عود در مسیرهای مستقیم به ترتیب برابر با 0/294و 0/214- بود. به علاوه، ذهن آگاهی و رابطه غیر مستقیم ذهنیت والد سرزنش گر با گرایش به عود نقش واسطه ای معناداری داشت. در مجموع نتایج نشان داد که مدل از برازش مناسبی برخوردار بود و 28 درصد از گرایش به عود را تبیین کرد. نتیجه‌گیری: افراد وابسته به مواد در حال بهبودی که گرایش بیشتری به عود دارند، دارای سطح بالاتری از ذهنیت والد سرزنش‌گر و در سطح پایین‌تری از ذهن‌آگاهی قرار دارند. بنابراین، به مشاوران و روانشناسان مراکز اقامتی ترک اعتیاد پیشنهاد می گردد به این متغیرها در کاهش گرایش به عود افراد وابسته به مواد در حال بهبودی توجه ویژه‌ای نمایند.

the mediating role of mindfulness in the relationship between punitive parent mode with relapse tendency in substance-dependent people in recovery

objective: the present study aimed to investigate the mediating role of mindfulness in the relationship between the punitive parent mode and relapse tendency in recovering substance-dependent individuals. method: this was a descriptive-correlational study using a structural equation modeling (sem) approach. the statistical population included all male opioid users (opium, sap, and heroin) aged 20-50, residing in 30 addiction treatment centers in golestan province in 2023. a sample size of 225 was determined by allocating a coefficient of 40 to the observed variables (five variables in the model) and accounting for the possibility of incomplete questionnaires. the sample was selected using proportional stratified random sampling. the instruments used were the relapse tendency questionnaire, the schema mode inventory, and the mindfulness questionnaire. to analyze the research model, sem was performed using amos-23 software. results: the results revealed significant relationships (p < 0.01) between the punitive parent mode, mindfulness, and relapse tendency in individuals recovering from addiction. the beta coefficients (effects) for the direct paths from the punitive parent mode and mindfulness to relapse tendency were 0.294 and -0.214, respectively. furthermore, mindfulness significantly mediated the indirect relationship between the punitive parent mode and relapse tendency. overall, the results indicated that the model had an appropriate fit and explained 28% of the variance in relapse tendency. conclusion: recovering substance-dependent individuals with a higher tendency to relapse also exhibit a higher level of the punitive parent schema mode and a lower level of mindfulness. therefore, it is recommended that counselors and psychologists at addiction treatment centers pay special attention to these variables to help reduce the relapse tendency in recovering substance-dependent individuals.