اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر رفتار نافرمانی مقابله‌ای و خودمهاری در دانش‌آموزان با والد وابسته به مواد

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعیین اثربخشی درمان مبتنی بر شفقت بر رفتار نافرمانی مقابله‌ای و خودمهاری در دانش‌آموزان با والد وابسته به مواد بود. روش: روش پژوهش نیمه ‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون-پس‌آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه‌آماری پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دارای والد وابسته به مواد شهر اهواز در سال تحصیلی 1402-1401 بود. از این بین، 30 نفر به روش نمونه­ گیری در دسترس انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. شرکت کنندگان هر دو گروه مقیاس درجه‌بندی snap-iv و خودمهاری را در پیش آزمون، پس­ آزمون و پیگیری تکمیل کردند. درمان مبتنی بر شفقت در 8 جلسه­ 90 دقیقه ای با فراوانی یک جلسه در هفته بر روی گروه آزمایش اجرا شد. داده‌ها با روش تحلیل واریانس با اندازه‌گیری مکرر تجزیه‌ و تحلیل شدند. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد بین گروه‌های آزمایش و کنترل از نظر رفتار نافرمانی مقابله‌ای و خودمهاری تفاوت معنی‌داری وجود داشت. درمان مبتنی بر شفقت باعث کاهش رفتار نافرمانی مقابله‌ای و افزایش خودمهاری در گروه آزمایش شد و این نتایج در مرحله پیگیری باقی ماند. نتیجه‌گیری: درمان مبتنی بر خودشفقتی با بهره‌گیری از فنونی همانند آموزش آگاهی از تجربیات مثبت و منفی، ایجاد تجربه‌های مثبت از طریق تجسم ذهنی، آموزش ابراز شفقت و اصلاح رفتار از طریق تقویت‌کننده‌های محیطی می‌تواند به عنوان یک درمان کارآمد جهت کاهش رفتار نافرمانی مقابله‌ای و افزایش خودمهاری دانش‌آموزان با والد وابسته به مواد مورد استفاده قرار گیرد.

the effectiveness of compassion-based therapy on oppositional defiant behavior and self-control in students with substance-dependent parents

objective: this research aimed to determine the effectiveness of compassion-based therapy on oppositional defiant behavior and self-control in children with substance-dependent parents. method: the research method employed a semi-experimental design with a pretest-posttest and follow-up, including a control group. the statistical population of the research included all students with substance-dependent parents in ahvaz city in 2022-2023. among them, 30 people were selected through the convenience sampling method and randomly assigned to two experimental (n = 15) and control groups (n = 15). the participants in both groups completed the snap-iv and self-control rating scales during the pre-test, post-test, and follow-up assessments. the experimental group received eight 90-minute sessions of compassion-based therapy, with a frequency of one session per week. the data were analyzed using repeated measures analysis of variance. results: the findings showed a significant difference between the experimental and control groups in terms of oppositional defiant behavior and self-control. compassion-based therapy reduced oppositional defiant behavior and increased self-control in the experimental group, and these results were sustained during the follow-up phase. conclusion: compassion-based therapy, utilizing techniques such as raising awareness of positive and negative experiences, generating positive experiences through mental imagery, teaching compassion, and adjusting behavior through environmental reinforcement, can be an effective intervention to decrease oppositional defiant behavior and enhance self-control in students with substance-dependent parents.