رابطه نشانه‌های نقص توجه/ بیش‌فعالی با آمادگی به اعتیاد در افراد وابسته به مواد: نقش واسطه‌ای کارکردهای اجرایی و خودنظم‌جویی هیجان

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه نشانه‌های نقص توجه/ بیش‌فعالی با آمادگی به اعتیاد در افراد وابسته به مواد با بررسی نقش واسطه‌ای کارکردهای اجرایی و خودنظم‌جویی هیجان انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی و از نوع تحلیل مسیر بود. جامعه آماری پژوهش تمامی مردان مراجعه‌کننده به مراکز ترک اعتیاد شهر مشهد در سال 1398 بود. تعداد 200 نفر از این افراد به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش شامل مقیاس‌ خودگزارشی اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی بزرگسالان، مقیاس آمادگی به اعتیاد، مقیاس خودنظم‌جویی هیجان و نارسایی‌ در کارکرد اجرایی بود. داده ‌ها با استفاده از همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج نشان دادکه نشانه‌های نقص توجه/ بیش‌فعالی اثر مستقیم و همچنین اثر غیرمستقیم معناداری از طریق خرده‌ مقیا‌س‌ های خودسازماندهی/ حل مسئله کارکردهای اجرایی و خودنظم‌جویی هیجان، بر آمادگی به اعتیاد داشتند. در مجموع، نتایج نشان داد که مدل از برازش مطلوبی برخوردار بود. نتیجه‌گیری: این نتایج نشان می‌دهد که نشانه‌های نقص توجه/ بیش‌فعالی با تاثیر بر کارکردهای اجرایی خودسازماندهی/ حل مسئله و خودنظم‌جویی هیجان در آمادگی به اعتیاد نقش مهمی دارند. این نتایج می‌توانند تلویحاتی برای طراحی مداخلات پیش‌گیرانه از اعتیاد در افراد آسیب‌پذیر بر اساس تقویت کارکردهای اجرایی داشته باشند.

the relationship between attention-deficit/hyperactivity symptoms and addiction potential in individuals with substance dependence: the mediating role of executive functions and emotion self-regulation

objective: the present research was conducted to determine the relationship between attention-deficit/hyperactivity symptoms and addiction potential in individuals with substance dependence by examining the mediating role of executive functions and emotion self-regulation. method: the method of the present research was descriptive-correlational of path analysis type. the statistical population of the study was all men referring to addiction treatment centers in the city of mashhad in 2019. a total of 200 individuals were selected using a multi-stage random sampling method. the tools used in this research included the adult attention-deficit/hyperactivity disorder self-report scale, the addiction potential scale, the emotion self-regulation scale, and the deficits in executive functioning scale. the data were analyzed using pearson correlation and path analysis. results: the results showed that attention-deficit/hyperactivity symptoms had a significant direct and also a significant indirect effect via the subscales of self-organization/problem-solving of the executive functions and emotion self-regulation on addiction potential. in sum, the results showed that the model had appropriate fit. conclusion: these results show that symptoms of attention-deficit/hyperactivity have an important role in addiction potential by affecting the executive functions of self-organization/problem-solving, as well as emotion self-regulation. these results can have implications for designing preventive interventions against addiction in vulnerable individuals based on strengthening executive functions.