پیش‌بینی خودجرحی بر اساس بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری: نقش میانجی ناامیدی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در نوجوانان وابسته به مواد

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی ناامیدی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در رابطه بین بزه‌دیدگی ناشی از قلدری سایبری و خودجرحی بدون خودکشی در نوجوانان پسر وابسته به مواد است. روش‌: پژوهش حاضر توصیفی-همبستگی ار نوع مدلسازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری پژوهش شامل همه نوجوانان وابسته به مواد مراجعه‌کننده به مراکز کاهش آسیب سطح شهر تهران بود. از این میان، تعداد 350 نفر به روش نمونه‌گیری در دسترس و بر اساس ملاک‌های ورود و خروج به ‌صورت داوطلبانه در سال 1400-1399 انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس ناامیدی بک، پرسشنامه طرح‌واره‌های یانگ، پرسشنامه خودآسیبی بدون خودکشی، و پرسشنامه تجربه قلدری-قربانی سایبری بودند. به منظور تحلیل داده‌ها از مدل یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج: نتایج نشان داد که بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری اثر مستقیم معناداری بر خودجرحی بدون خودکشی، ناامیدی، و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه داشت. همچنین، اثرات غیرمستقیم بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری بر خودجرحی بدون خودکشی از طریق نقش میانجی ناامیدی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه معنادار بود. بنابراین، ناامیدی و طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه در رابطه بین بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری و خودجرحی نقش میانجی‌ داشتند. نتیجه‌گیری: پژوهش حاضر به روانشناسان درک عمیق‌تری را از مکانیسم‌های زیربنایی رابطه بین بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری و خودجرحی در میان نوجوانان وابسته به مواد ارائه می‌کند. مداخله و راهبردهای پیشگیری پیشنهادی شامل بازسازی شناختی نوجوانان برای شکستن چرخه تبدیل بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری به رفتارهای خودجرحی و تقویت امیدواری برای محافظت آن‌ها در برابر اثرات سوء بزه دیدگی ناشی از قلدری سایبری می‌باشد.

predicting self-injury based on cyberbullying victimization: the mediating role of hopelessness and early maladaptive schemas in substance-dependent adolescents

objective: the present study aimed to evaluate the mediating role of hopelessness and early maladaptive schemas in the relationship between cyberbullying victimization and non-suicidal self-injury in substance-dependent male adolescents. method: the present research was descriptive-correlational of structural equation modeling type. the statistical population of the present research included all substance-dependent adolescents referring to harm reduction centers in the city of tehran. among them, 350 people were selected voluntarily, based on exclusion and inclusion criteria, by a convenience sampling method in 2020-2021. research tools included the beck hopelessness scale, the young schema questionnaire, the non-suicidal self-injury assessment tool, and the cyber-bullying/victimization experiences questionnaire. the structural equation modeling was used to analyze the data. results: the results showed that cyberbullying victimization had a significant direct effect on non-suicidal self-injury, hopelessness, and maladaptive schemas. also, the indirect effects of cyberbullying victimization on non-suicidal self-injury were significant through the mediating role of hopelessness and early maladaptive schemas. thus, hopelessness and early maladaptive schemas mediated the relationship between cyberbullying victimization and non-suicidal self-injury. conclusion: the present research provides psychologists with a deeper understanding of the underlying mechanisms of the relationship between cyberbullying victimization and self-injury among substance-dependent adolescents. suggested intervention and prevention strategies include cognitive rehabilitation of adolescents to break the cycle of turning cyberbullying victimization into self-injurious behaviors and to strengthen hope to protect them from the negative effects of cyberbullying victimization.