اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر ارتقاء بازداری پاسخ و حافظه کاری در نوجوانان دارای گرایش به مصرف مواد

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی توانبخشی شناختی رایانه ای بر ارتقاء بازداری پاسخ و حافظه کاری در نوجوانان دارای گرایش به مصرف مواد انجام شد. روش: روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی پژوهش شامل تمامی نوجوانان 15 تا 18 ساله ساکن تبریز بودند که از بین آنها 30 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به ‌صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی‌های گروه آزمایش، برنامه توانبخشی شناختی رایانه ای را به مدت 12 جلسه 30 دقیقه‌ای دریافت کردند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه نقص در کارکردهای اجرایی نوجوانان و پرسشنامه گرایش به مصرف مواد بود. به منظور تحلیل داده‌ها از آزمون تحلیل کواریانس چندمتغیری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین دو گروه کنترل و آزمون در نمرات متغیر پس‌آزمون بازداری پاسخ و حافظه کاری بعد از تعدیل تاثیر پیش‌آزمون بازداری پاسخ و حافظه کاری وجود داشت. نتیجه‌گیری: بر اساس پژوهش حاضر می توان چنین مطرح کرد که توانبخشی شناختی رایانه ای موجب ارتقاء بازداری پاسخ و حافظه کاری در نوجوانان دارای گرایش به مصرف مواد می گردد.

the effectiveness of computerized cognitive rehabilitation in improving response inhibition and working memory in adolescents with tendency to substance use

objective: the current study was conducted to determine the effectiveness of computerized cognitive rehabilitation in improving response inhibition and working memory in adolescents with tendency to substance use. method: the research method was semi-experimental with a pre-test and post-test design with a control group. the study population included all 15-18-year-old adolescents living in tabriz, of whom 30 people were selected by convenience sampling and were randomly assigned to experimental (n = 15) and control (n = 15) groups. the subjects of the experimental group received the computerized cognitive rehabilitation program for twelve 30-minute sessions. the research tool included the adolescents’ deficits in executive functioning scale and the substance use tendency questionnaire. the multivariate analysis of covariance was used to analyze the data. results: the results revealed that there was a significant difference between the control and experimental groups in the post-test scores of response inhibition and working memory after adjusting for the pre-test effect of response inhibition and working memory. conclusion: based on the present research, it can be suggested that computerized cognitive rehabilitation can increase response inhibition and working memory in adolescents with tendency to substance use.