مدل‌یابی ارتباط استرس و سوء‌مصرف مواد با میانجی گری معنای ‌زندگی

هدف: سوء‌مصرف مواد یک تهدید جدی و نگران کننده جامعه بشری است که درمان آن بدون توجه به عوامل مرتبط، زمینه ساز و تشدیدکننده آن امکان پذیر نیست. هدف پژوهش حاضر، مدل‌یابی ارتباط استرس و سوء‌مصرف مواد با میانجی گری معنای ‌زندگی بود. روش: پژوهش حاضر، توصیفیهمبستگی از نوع مدل‌سازی معادلات ساختاری بود. جامعه آماری شامل کل دانشجویان در حال تحصیل دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1398 بود که از میان آن ها تعداد 387 نفر با روش نمونه گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب شدند. شرکت کنندگان علاوه بر فرم اطلاعات جمعیت‌شناختی، پرسش‌نامه‌های معنای ‌زندگی (استگر و شین، 2010)، ارزیابی استرس دانشجویی (راس، نایبلینگ، و هکرت، 1999) و ابزار نمایش ساده برای سوء‌مصرف مواد و بیماری‌های روانی (وتن و همکاران، 2005) را تکمیل نمودند. داده‌ها با استفاده از روش های همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری با استفاده از نرم افزارهای اس پی اس اس23 و آموس23 تحلیل شدند. یافته ها: نتایج نشان داد که استرس اثر مستقیم معنادار و مثبتی بر سوء‌مصرف مواد داشت و معنای ‌زندگی رابطه بین استرس و سوء مصرف مواد را به صورت جرئی میانجی گری کرد. نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که استرس می‌تواند یکی از عوامل پیش‌بینی کننده و مرتبط با سوء‌مصرف مواد باشد. همچنین، نداشتن معنا در زندگی به عنوان عاملی موثر در سوء‌مصرف مواد است که باید در درمان و پیشگیری از این اختلال مورد توجه قرار گیرد.

Modeling the Relationship between Stress and Substance Abuse with the Mediation of Meaning in Life

Objective: Substance abuse is a serious and worrying threat to human society that cannot be treated without considering its relevant, underlying, and intensifying factors. The aim of this study was to model the relationship between stress and substance abuse with the mediation of meaning in life. Method: The present study was correlationaldescriptive of structural equation modeling type. The statistical population included all students studying at Ferdowsi University of Mashhad in 2019 among which 387 students were selected using multistage cluster sampling. In addition to the demographic information form, participants completed the meaning in life questionnaire (Steger Shin, 2010), the student stress survey (Ross, Neibling, Heckert, 1999), and the simple screening instrument for substance abuse and mental illnesses (Whetten et al., 2005). The data were analyzed using Pearson correlation and structural equation modeling methods using SPSS23 and AMOS23 software. Results: The results showed that stress had a positive and significant direct effect on substance abuse and meaning in life partially mediated the relationship between stress and substance abuse. Conclusion: The present study showed that stress can be one of the predictive factors related to substance abuse. Also, lack of meaning in life is an effective factor in substance abuse that should be considered in the treatment and prevention of this disorder.