نقش واسطه ای خودکارآمدی در رابطۀ بین تکانشگری و مقابلۀ اجتنابی با عود مصرف مواد مخدّر

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش واسطه ای خودکارآمدی در رابطه بین تکانشگری و مقابله اجتنابی با عود مصرف مواد مخدر انجام شده است. طرح پژوهش حاضر توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری پژوهش در برگیرنده کلیّۀ افراد در حال ترک سوءمصرف مواد مخدّر با روش درمان نگهدارنده با متادون شهر تهران در سال 1396 بود. 129 نفر به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در پژوهش حاضر شامل پرسشنامه کنترل شخصی، فرم کوتاه مقیاس تکانشگری بارت (2013)، زیرمقیاس مقابله اجتنابی اندلر و پارکر (1990) و مقیاس خودکارآمدی شوارتز (1981) بود. سپس، داده‌ها توسط نرم‌افزار spss.v21 و amos.v23 و آزمون‌های آماری ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل مسیر تجزیه‌ و تحلیل شد. بر اساس یافته های پژوهش، ارتباط معناداری بین تکانشگری، مقابله اجتنابی و خودکارآمدی با عودمصرف مواد مخدر وجود دارد. همچنین، نتایج تحلیل مسیر نشان داد که خودکارآمدی در رابطه بین تکانشگری و عود مصرف مواد نقش واسطه ای دارد. بنابراین، به نظر می رسد با طراحی مداخلات روان‌شناختی بر اساس خودکارآمدی می‌توان عود مصرف مواد مخدر را در گروه های در معرض خطر را کاهش داد. مضامین نظری و کاربردی نتایج ارائه شده در پژوهش حاضر مورد بحث قرار گرفته است.

The mediating role of self efficacy in the relationship between impulsivity and evoidant coping with relapse in opioid dependence

This study aimed to investigate the mediating role of self efficacy in the relationship between impulsivity and evoidant coping with relapse in opioid dependence. This study was a correlational - descriptive design. The study population was consisted of all individuals in addiction quitting stage of Tehran city in 2017. 129 person were selected by available sampling method. Instruments for gathering data were personl control scale, shortform of Barratt impulsivity sclae (2013), subscale of evoidance copin (Endler Parker, 1990) and Schwarzer selfefficacy questionnaire (1981). Then, the data were analyzed using SPSS.v21 and AMOS.v21 software and statistical tests such as Pearson correlation coefficient and Path Analysis. Based on study findings, there was a statistically significant relationship between impulsivity, evoidant coping and self efficacy with relapse among individuals in addiction quitting stage. the results of path analysis indicated that self efficacy have mediating role in relationship between impulsivity and relapse to substance use. Therefore, by designing psychological interventions based on self efficacy can diminih the probability of relapse in atrisk groups. Theoretical and practical implications of presented results are also discussed.