دو زبانگی و رابطه آن با مهارت های تفکر انتقادی

هدف اصلی این پژوهش مقایسه مهارت‌های تفکر انتقادی دانش‌آموزان دو زبانه و یک زبانه بوده است. روش پژوهش علّی- مقایسه‌ای است و جامعه آماری پژوهش را تمامی دانش‌آموزان دو زبانه و یک زبانه دوره راهنمایی تحصیلی شهرکرمانشاه در سال تحصیلی89-88 تشکیل داده‌اند. نمونه‌ای به حجم 381 نفر با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای انتخاب و از پرسش‌نامه مهارت‌های تفکر انتقادی فرم ب کالیفرنیا به‌عنوان ابزار جمع‌آوری اطلاعات استفاده شده است. داده‌های جمع‌آوری شده با استفاده از شاخص‌های آمار توصیفی،آزمون t درگروه‌های مستقل، t هتلینگ و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است‌که میانگین مهارت‌های تفکر انتقادی دانش‌آموزان مورد مطالعه93/6 از 34 و درسطح ضعیفی قرار دارد. بین میانگین تفکر انتقادی دانش‌آموزان دو زبانه و یک زبانه تفاوت معنا‌داری وجود دارد و میانگین تفکر انتقادی دانش‌آموزان دوزبانه، هم در مهارت کلی تفکر انتقادی و هم در برخی خرده مهارت‌های تشکیل دهنده آن، بالاتر از دانش‌آموزان یک زبانه است. نتایج آزمون رگرسیون چند متغیره حاکی از معناداری رگرسیون بوده و متغیرهای زبان و جنسیت دانش‌آموز به ترتیب بیشترین سهم را در تبیین متغیر ملاک داشته است. براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان گفت که دو زبانگی نه فقط تهدید نیست، بلکه در صورت توجه مناسب و به موقع به زبان مادری، می‌تواند به تقویت دیگر مهارت‌های شناختی و از جمله مهارت‌های تفکر انتقادی منجر شود.