فراوانی شاخص‏های انسجام خرد در سطوح مختلف بازنمایی متن در چارچوب الگوی ساخت-تلفیق کینچ: شواهدی از کتاب‏های فارسی دوره‏های ابتدایی، متوسطۀ اول و دوم

خواندنْ مهارت زبانی مهمی است؛ زیرا بخش عظیمی از یادگیری از این طریق است. برای بهبود مهارت خواندن باید نوع و سطح متنی که آموزش داده می‏شود با دانش‏آموزان متناسب باشد. به همین دلیل، محققان از دیرباز به تعیین سطح دشواری متن (خوانش‏پذیری متن) توجه داشته‏اند. یکی از شاخص‏های خوانش‏پذیری متن، انسجام در سطح خُرد است. هدف پژوهش حاضر، بررسی معناداریِ فراوانی انواع شاخص‏های انسجام خرد در سطوح مختلف بازنمایی متن (روساختی و متن پایه و الگوی موقعیتی) کتاب‏های‏ فارسی دوره‏های ابتدایی (پایۀ ششم) و متوسطۀ اول (پایۀ نهم) و متوسطۀ دوم (پایۀ دوازدهم) در چارچوب الگوی ساخت تلفیق کینچ (1998-1988) است. این مطالعه پژوهشی ترکیبی است. در بخش کیفی، انواع شاخص‏های انسجام خرد در سطوح گوناگون بازنمایی متن این کتاب‏ها مشخص شدند. سپس، در بخش کمی، فراوانی این شاخص‏ها در متن این کتاب‏ها تعیین شده و معناداری فراوانی آن‏ها با مجذور کا محاسبه شد. نتایجْ حاکی از تفاوتِ معنادار میان فراوانی شاخص‏های انسجام خرد در سطوح مختلف بازنمایی متن کتاب‏های فارسی در هر سه دورۀ تحصیلی است. با طولانی‏ترشدن متن کتاب‏ها از پایۀ ششم به پایه‏های نهم و دوازدهم، فراوانی بیشتر شاخص‏ها افزایش یافت؛ اما این افزایش قاعده‏مند نبود. ظاهراً رویکرد آموزشی این کتاب‏ها، رویکردی مهارتی است؛ به این معنا که بر آموزش و تقویت مهارت‏های زبانی (خواندن) تاکید دارد؛ ولی با توجه به نتایج این مطالعه شاید بتوان گفت در عمل و به‏ویژه در تدوین متن کتاب‏های فارسی به این مهارت چندان توجه نشده است.

frequency of the indicators of local cohesion at different levels of text representation based on kinch’s construction-integration model: evidence from persian textbooks for primary school, first and second cycle secondary schools

reading is an important language skill, as most learning occurs through it. to improve reading, the type and level of text difficulty should be in accordance with the mental ability of students. therefore, determining the level of text difficulty (so-called readability) have been considered by researchers for a long time. one of the indicators of readability is related to text’s local cohesion. the present study aimed at investigating the significance of frequency of different types of indicators of local cohesion in persian textbooks at different levels of its representation (surface, text-base and situation model) at primary school (6th grade), secondary school first cycle (9th grade) and second cycle (12th grade) based on kintsch’s construction-integration model (1988-1998). it was a mixed-methods study. at the qualitative section of study, different types of local cohesion’s indicators of these textbooks were determined. then, at the quantitative section of the study, the significance of their frequency was calculated by chi-square. the results indicated a significant difference among the frequency of different types of such indicators in the persian textbooks at all 3 levels of school education. as the text of books became longer from 6th grade to 9th and 12th grades, all indicators increased, however, such increase was not regular. apparently, the educational approach of these textbooks is a skill-based one, meaning that they emphasize on education and strengthening the language skills (including reading), however, considering the results of the present study, perhaps it could be said that they have not been considered in practice, especially when developing the persian textbooks.