شناسایی مولفه‌های آموزش سواد رسانه‌ای و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه‌های آموزش سواد رسانه‌ای و تحلیل جایگاه آن در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش انجام شد. سروش پژوهش توصیفی شامل تحلیل اسنادی و نیز تحلیل محتوا و رویکرد آن کاربردی است. جامعۀ پژوهش در بخش تحلیل اسنادی، کلیۀ متون مرتبط با آموزش سواد رسانه‌ای و در بخش تحلیل محتوا، چهار سند بالادستی نظام آموزش‌وپرورش ایران است. با توجه به ماهیت موضوع، از نمونه‌گیری صرف‌نظر و کل جامعه بررسی شد. ابزارهای اندازه‌گیری فرم فیش‌برداری و فهرست تحلیل محتوای محقق‌ساخته است. داده‌های اسنادی به شیوۀ کیفی و داده‌های تحلیل محتوا با استفاده از شاخص‌های توصیفی در فرایند تحلیلی آنتروپی شانون بررسی شدند. نتایج پژوهش نشان داد: 1. چارچوب مفهومی ‌آموزش سواد رسانه‌ای را می‌توان در سه مولفۀ شناخت، تفکر انتقادی و تولید و تعامل پیام دسته‌بندی کرد. هریک از این مولفه‌ها نیز به چند خرده‌مولفه تقسیم می‌شود؛ 2. میزان توجه به مولفه‌های آموزش سواد رسانه در اسناد بالادستی آموزش‌وپرورش متفاوت است؛ به‌طوری که بیشترین تاکید بر مولفۀ شناخت و کمترین تاکید بر مولفۀ تفکر انتقادی است؛ 3. در بین اسناد بررسی‌شده‌، بیشترین ضریب اهمیت مربوط به سند چشم‌انداز بیست‌ساله (0/534) و کمترین مربوط به سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش (0/087) بوده است.

identifying the components of media literacy educationand analyzing its position in the upstream documentsof iranian education system

the aim of this study was to identify the components of media literacy education and analyze its position in the upstream documents of iranian education system. the descriptive research method included the documentary analysis as well as content analysis and its approach was applied.the research population in the documentary analysis section included all texts related to media literacy education and in the content analysis section included the four upstream documents ofthe iranian education system. due to the nature of the topic, there was no sampling and the whole population has been studied. the research instruments included note-taking forms and the content analysis checklist. the documentary data were investigated using qualitative method and the content analysis data were analyzed using the descriptive indicators in the shannon entropy analysis process. the results showed: 1. the conceptual framework of media literacy education can be classified into three components of cognition, critical thinking, and message productionand interaction. each of these components could be divided into some sub-components. 2- the level of attention to the components of media literacy education in the upstream documents of education system is different.3- among the documents under study, the highest significance coefficient was related to the 20-year vision document (0.534) and the lowest significance coefficient was related to the document of fundamental transformation of education (0.087).