تحلیل محتوای کتاب زیست‌شناسی پایۀ دهم بر اساس ساحت‌های شش‌گانۀ سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش

هدفِ اصلی از این پژوهش تحلیل محتوای کتاب زیست‌شناسی پایۀ دهم دورۀ متوسطه بر اساس ساحت‌های شش‌گانۀ سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش است. پژوهش حاضر ازجمله پژوهش‌های کاربردی است و ازنظرِ نحوۀ گردآوریِ داده‌ها پژوهش کیفی از نوع روش تحلیل محتوای جهت‌دار است. جامعۀ موردمطالعۀ تحقیق متن و تصاویر کتابِ درسی زیست‌شناسی پایۀ دهم، چاپ نخست  (1399) وزارت آموزش‌وپرورش، است. روش گردآوریِ داده‌ها کتابخانه‌ای و ابزار مورد استفاده فیش‌برداری و تهیۀ فهرست است. فیش‌های جمع‌آوری‌شدۀ مربوط به هریک از مقولات تلخیص و در قالب جداول ارائه شدند. سپس تعداد و فراوانی صفحات مربوط به ساحت‌ها تعیین و تفسیر شدند. مهم‌ترین یافته‌های تحقیق به شرح زیرند: میزان 1/5 درصد از محتوای کتاب زیست‌شناسی پایۀ دهم درزمینۀ ساحت اعتقادی و اخلاقی، 4/5 درصد درزمینۀ ساحت تربیت اجتماعی و سیاسی، 19/7 درصد درزمینۀ ساحت تربیت زیستی بدنی؛ 6/8 درصد درزمینۀ ساحت زیباشناسی و هنری؛ 9/8 درصد درزمینۀ ساحت تربیت اقتصادی و حرفه‌ای و 25 درصد درزمینۀ ساحت تربیت علمی و فناوری است. بر اساس نتایج به‌دست‌آمده، در این کتاب به هر شش ساحتِ تربیتی سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش توجه شده است. بیشترین میزان توجه محتوای کتاب زیست‌شناسی پایۀ دهم دورۀ متوسطه به ساحت علمی و فناوری و کمترین توجه به ساحت اعتقادی، عبادی و اخلاقی است.

content analysis of the tenth-grade biology textbook based on the six areas of the fundamental transformation document of education

the main purpose of this study was the content analysis of the tenth-grade high schoolbiology textbook based on the six areas of the document of fundamental transformationin education. it was applied research, and in terms of data collection, it was a qualitativedirected content analysis method. the research population was the text and imagesof the tenth-grade biology textbook published in 1399 by the ministry of education.data was collected through library study and the research tool included note takingand checklist. the collected notes related to each category were summarized andpresented in the form of tables and the frequency and percentage of the number ofpages related to the areas were determined and interpreted. the most importantfindings of the research were: 1.5% of the contents of the tenth-grade biologytextbook was related to the area of belief and ethics; 4.5% related to the area of social andpolitical education; 19.7%, related to the area of physical education; 6.8%, relatedto the area of aesthetic and artistic education; 9.8% related to the economic andvocational education and 25% was also related to the area of scientific and technologicaleducation. in the six educational areas of the document of fundamental transformationof education, the highest amount of attention was paid to the content of the tenth-gradebiology textbook in the area of science and technology, and the least amount of attentionwas paid to the doctrinal, religious and moral areas.