مدل ساختاری عملکرد تحصیلی بر اساس خودکارآمدی تحصیلی و انگیزش تحصیلی با میانجیگری درگیری شناختی در دانش‌آموزان رشتۀ ریاضی فیزیک

عملکرد تحصیلی از مهمترین شاخص‌های اندازهگیری کیفیت آموزشی دانش‌آموزان است. هدف پژوهشِ حاضر ارائۀ مدل ساختاری عملکرد تحصیلی بر اساس انگیزش تحصیلی و خودکارآمدی تحصیلی با میانجیگری درگیری شناختی دانش‌آموزانِ رشتۀ ریاضیفیزیک است. این پژوهش کاربردی و از نوع همبستگی با روش مدل‌یابی معادلات ساختاری است. جامعۀ آماری آن شامل کلیۀ دانش‌آموزان رشتۀ ریاضیفیزیکِ شهر تهران است که از میان آن‌ها 470 نفر دانش‌آموز انتخاب شدند و روش نمونه‌گیری خوشه‌ایِ چندمرحله‌ای است. ابزارهای پژوهش عبارت است از پرسش‌نامۀ انگیزشِ تحصیلی والراند و همکاران (1992)، پرسش‌نامۀ خودکارآمدی تحصیلی موریس (2001) و پرسش‌نامۀ راهبردهای انگیزشی برای یادگیری پینتریچ و همکاران (1991). برای تحلیلِ داده‌ها از ضریب اِچ (h) آلفای کرانباخ و ماتریس همبستگی و مدل‌یابی معادلات ساختاری استفاده شد.نتایج نشان داد مدل متغیرهای پژوهش از برازش مطلوبی برخوردارند. در مدل مفروض انگیزش تحصیلی با عملکرد تحصیلی با میانجیگری درگیری شناختی، اثر کامل و اثرِ مستقیم و غیرمستقیمْ غیرمعنادار بود. اثر خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد تحصیلی با میانجیگری درگیریِ شناختی کامل و اثرِ مستقیم معنادار بود، اما اثرِ غیرمستقیم غیرمعنادار بود. نتایج نشان داد متغیر خودکارآمدی اثر معناداری بر عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان دارد و 40 درصد از واریانس عملکرد تحصیلی آن‌ها را تبیین می‌کند. بنابراین کادر آموزشی، اجرایی مدارس و همین‌طور والدین دانش‌آموزان می‌توانند برای تقویت عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان از متغیر خودکارآمدی تحصیلی استفاده کنند.

Structural model of academic performance based on academic selfefficacy, and academic motivation, mediated by cognitive engagement among mathematics physics students

Academic performance is one of the most important indicators for measuring the educational quality of students. The aim of this study was developing a structural model of academic performance based on academic motivation and academic selfefficacy mediated by cognitive engagement of mathematicsphysics students. It was an applied research of correlation type with structural equation modeling method. The research population included all students of mathematicsphysics in Tehran. The research sample consisted of 470 students who were selected by multistage cluster sampling method. The research instruments were Walland et al.’s (1992) academic motivation questionnaire, Morris (2001) academic selfefficacy questionnaire and Pintrich et al.’s (1991) motivational strategies for learning questionnaire. Cronbach’s alpha coefficient and correlation matrix and structural equation modeling were used for data analysis. The results showed that the model of research variables have a good fit. In the hypothetical model, academic motivation with academic performance mediated by cognitive engagement had a full and direct effect, and their indirect effect was insignificant. The effect of academic selfefficacy on academic performance mediated by cognitive engagement had a significant full and direct effect, however, the indirect effect was not significant. The results showed that the selfefficacy variable has a significant effect on students’ academic performance and it could explain 40% of the variance of their academic performance. The teaching staff, school administrators as well as parents of students could use the variable of academic selfefficacy to enhance their academic performance.