بررسی نظریۀ اخلاق اشیا و عاملیت فناوری و پیامدهای آن در تعلیم‌ وتربیت

هدف اصلی این مقاله بررسی نظریۀ اخلاق اشیا و عاملیت فناوری بر اساس اندیشه‌های پاوول پیتر فربیک و بررسی پیامدها و دلالت‌های آن در تعلیم‌وتربیت است. برای این منظور از روش استنتاجی استفاده شده است. در ابتدا اندیشه‌های فِربیک بررسی شده و سپس دربارۀ پیامدهای تربیتی آن بحث شده است. فربیک، بر پایۀ نظریۀ وساطت در پساپدیدارشناسی، اعتقاد دارد که دو مولفۀ قصدمندی و آزادی که برای عمل اخلاقی لازم است میان انسان و مصنوعات تقسیم شده است؛ یعنی، مصنوعات در قصدهای انسان و نیز در آزادی انسان شریک‌اند. ازنظرِ او انسان استقلال دارد، ولی استقلال او کامل نیست. او ازجمله به فناوری‌های ترغیب‌کننده و هوشِ محیطی اشاره می‌کند که چگونه انسان را به تصمیم‌گیری‌ها و اعمال خاصی ترغیب می‌کنند. عاملیت انسان با مصنوعات و فناوری‌ها ترکیب می‌شود. بنا بر نتایج این پژوهش، در برنامه‌ریزی‌ها و تصمیم‌گیری‌های تربیتی نیز به عاملیت ترکیبی و نقش تاثیرگذار و اخلاقی فناوری‌ها باید توجه کرد. توجه‌کردن به مبانی فناورانۀ تربیت ضروری به نظر می‌رسد. تربیت اخلاقی در جامعۀ فناورانه نیاز به بازنگری و بازاندیشی دارد. مسئولیت طراحی فناوری‌های آموزشی بسیار مهم‌تر خواهد بود. فناوری‌های آموزشی می‌توانند در جایگاه فناوری تربیتی عمل کنند. با توجه به نقش فناوری‌های ترغیب‌کننده در شکل‌دادن به رفتار انسان، می‌شود از این فناوری‌ها در شکل‌دادن به رفتار و عادات کودکان و نوجوانان استفاده کرد و بخشی از تربیت را به مصنوعات سپرد.

Investigating the theory of morality of things and technology agency and its implications in education

The main purpose of this research was to study the theory of morality of things and technology agency based on the ideas of Paul Peter Verbeek and its implications in education. So, the inference method was used. First, the ideas of Verbeek have been examined and then its educational implications have been discussed. Based on the mediation theory in postphenomenology, Verbeek believes that the two components of morality, i.e., intentionality and freedom which are required for moral action, are distributed between human and artifacts, that is, the artifacts are part of human’s wills as well as the freedom of human. In his view, human has independence, but his independence is not complete. He mentions, among other things, persuasive technologies and Ambient intelligence as to how they motivate humans to make specific decisions and do specific actions.     Human agency is combined with artifacts and technologies. According to the results of this research, the hybrid agency and ethical and influential role of technologies must also be considered in planning and decision making in education. The technological foundations of education must also be taken into consideration. Ethical education in the technological society needs to be reconsidered and rethought. The responsibility of designing instructional technologies would be much more important, so that instructional technologies could act as educational technologies. Given the role of persuasive technologies in shaping human behavior, these technologies could be used in shaping the behavior and habits of children and adolescents. And some parts of education could be left to the artifacts.