شناسایی ابعاد و مولفه‌های توسعه تفکر پژوهشی دانش‌آموزان در نظام آموزش‌عمومی ایران

روش پژوهش حاضر کیفی و مبتنی بر نظریه داده‌بنیاد با رویکرد نظام‌مند (سیستماتیک)، و جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان حوزه تعلیم و تربیت در سال تحصیلی 98-1397 بود. در این پژوهش از روش نمونه‌گیری به شیوه هدفمند با به کارگیری معیار اشباع نظری داده‌ها، و مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 13 نفر از متخصصان تعلیم و تربیت استفاده شد. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و مرور خبرگان غیرشرکت‌کننده در پژوهش بهره گرفتیم. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌های گردآوری شده از فرایند سه مرحله‌ای کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) استفاده کردیم. ابتدا پس از جمع آوری و تلخیص 126 کد باز اولیه حاصل از متن مصاحبه‌ها، 74 کد باز و 16 کد محوری (مولفه‌ها) در نظر گرفته شد. سپس در مرحله کدگذاری انتخابی، پنج مقوله اصلی شامل: اولویت پژوهش در سیاست‌گذاری‌کلان، قابلیت‌های محیطی، توانمندسازی و کارآمدی نیروی‌انسانی، نظام آموزشی مسئله‌محور و توسعه ساختاری و مالی تبیین شدند و الگوی مفهومی (نظری) پیشنهادی توسعه تفکر پژوهشی دانش‌آموزان در نظام آموزش‌عمومی ایران ارائه شد

Identifying the dimensions and components of students' research thinking development in Iranian general education system

The purpose of this study was to identify the dimensions and components of the research thinking development of students in the Iranian general education system. The research method was qualitative and based on the grounded theory with a systematic approach. The statistical population of the study consisted of the educational experts in the academic year 139798. The research sample was selected through purposeful sampling method using the criteria of theoretical saturation of data. Semistructured interviews were conducted with 13 educational experts. To obtain validity and reliability of the data, two methods of reviewing by the participants and reviewing by the nonparticipating experts were used. In order to analyze the data, the threestep coding process (open, axial and selective) was used. First, after collecting and highlighting 126 primary open codes of interviews, 74 open codes, and 16 axial codes (components) were considered. Then, in the selected coding step, 5 main categories, i.e., the priority of research on macro policy making, environmental capabilities, empowerment and efficiency of human resources, problemoriented educational system and structural and financial development were explained and the proposed conceptual (theoretical) model of developing students' research thinking in the Iranian general education system was presented.