نقش ذی‌نفعان آموزشی در استقرار مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش

هدف کلی پژوهش حاضر، ارائه مدل نقش ذی‌نفعان آموزشی برای استقرار مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش است. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی و جامعه آماری آن را روسا، معاونان و کارشناسان ادارات و مدیران مدارس آموزش‌وپرورش استان مازندران به تعداد 2653 نفر تشکیل می‌دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای و بر اساس فرمول کوکران، تعداد 336 نفر به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. به‌منظور گردآوری داده‌ها از پرسش‌نامه‌های محقق ساخته ذی‌نفعان آموزشی و استقرار مدیریت دانش استفاده شد که روایی آن‌ها به تایید متخصصان رسید و پایایی آن‌ها با استفاده از آزمون ضریب آلفای کرونباخ به ترتیب 0/91 و 0/87 محاسبه شد.نتایج تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که: متغیر نقش ذی‌نفعان آموزشی دارای سه بعد «فردی»، «سازمانی» و «فرایندی» است. بعد فردی دارای هفت مولفه (انگیزه شخصی، آگاهی، مهارت، تجربه، تمایل، مشارکت‌جویی و آموزش‌پذیری)، بعد سازمانی دارای شش مولفه (فرهنگ سازمانی، ساختار سازمانی، فناوری سازمان، منابع انسانی، مدیریت و رهبری، محیط سازمان)، و بعد فرایندی دارای شش مولفه (ایجاد فرایند دانش‌محور، فراهم‌آوردن زیرساخت‌های فنی، فرایند خلق دانش، فرایند کسب دانش، فرایند تبدیل دانش، فرایند به‌کارگیری دانش) است. همچنین بین ابعاد نقش ذی‌نفعان آموزشی، بعد فردی دارای بیشترین تاثیر و بعد فرایندی دارای کمترین تاثیر در استقرار مدیریت دانش است.نتایج آزمون معادلات ساختاری نیز نشان داد که بین متغیر نقش ذی‌نفعان آموزشی با استقرار مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش استان مازندران رابطه مثبت و معناداری وجود دارد. همچنین مدل ارائه‌شده دارای برازش مناسب است. بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که ذی‌نفعان آموزشی در استقرار مدیریت دانش نقش دارند و مدیران و مسئولان آموزش‌وپرورش می‌توانند با مشارکت ذی‌نفعان آموزشی اعم از معلمان و مدیران، والدین، رسانه‌ها و سازمان‌های غیردولتی با استقرار صحیح مدیریت دانش در آموزش‌وپرورش موجب افزایش کارایی سازمان شوند.

The role of the educational stakeholders on the establishment of the knowledge management in the education system

The purpose of this study was to design a practical model to clarify the role of the educational stakeholders on the establishment of the knowledge management in the education system. The research method was descriptive of survey type. The research population included heads, deputies and experts and the school principals of Māzandarān education office. According to Cochran formula, 336 participants were selected as a sample from 2653 heads of the education offices, their assistants, experts and school’ managers in Māzandarān, using a random cluster sampling method. The measurement tools were the researchermade questionnaires of the educational stakeholders’ role and the establishment of the knowledge management. The content and face validity of the questionnaires were confirmed by the experts. Cronbach’s calculated alpha for the questionnaires were 0.91 and 0.87 respectively and the reliability of the questionnaires were confirmed. The results of the exploratory factor analysis showed that the variable of the stakeholders has three individual, organizational and procedural dimensions. The individual dimension has 7 components (personal motivation, awareness, skill, experience, willingness, participation and educability). The organizational dimension has 6 components (organizational culture, organizational structure, organizational technology, human resources, management and leadership, organizational environment). Also, the procedural dimension has 6 components (developing the knowledgebased process, providing the technical infrastructures, knowledge creation process, Knowledge acquisition process, knowledge conversion process, and knowledge application process). Among the three dimensions, the individual dimension had the most impact, and the procedural one had the least impact on the establishment of the knowledge management. The results of the structural equation test also showed that there is a positive and significant relationship between the role of the educational stakeholders and the establishment of the knowledge management in the education system of the Māzandarān province. Therefore, it could be concluded that the educational stakeholders have a role in the establishment of the knowledge management and the managers and authorities of education with the participation of the educational stakeholders, i.e., the teachers, principals, parents, medium and the nongovernmental organizations could increase the efficiency of the organization.