ادراک معلمان از عوامل موثر بر ارتباط معلم دانش‌آموز: تحلیل پدیدارشناسی

ارتباط معلم - دانش‌آموز، صرفاً کنش و واکنش ساده‌ای از جانب دو سوی این رابطه نیست، بلکه تبادل کاملی است که در بستری از عوامل موثر بر آن شکل می‌گیرد. این مطالعه با هدف درک عوامل موثر بر این رابطه از دیدگاه معلمان انجام شده و در چارچوب روش تحقیق کیفی و طرح پدیدارشناسی به توصیف عمیق این عوامل پرداخته است. شرکت‌کنندگان در این پژوهش 19 معلم دوره ابتدایی (12 زن، 7 مرد) از دبستان‌های دولتی شهر شیراز بودند که به شیوه هدفمند انتخاب شدند و در مصاحبه‌های نیمه ساختاریافته شرکت کردند. بر مبنای یافته‌های این مطالعه، دیدگاه معلم درباره رفتارهای کلاسی و خصوصیات دانش‌آموز، که در ارتباط با او موثر است، مسیرهای کلاسی که برای ارتباط با دانش‌آموز قابل بهره‌برداری‌اند، عوامل بیرون از دایره رابطه معلم و دانش‌آموز، که بر ارتباط آن‌ها با یکدیگر اثر می‌گذارد، و ویژگی‌های خلقی، باورها و انگیزش معلم که در ارتباط او با دانش‌آموز موثرند، به دست آمد. این مولفه‌ها، دریافت ابعاد جامعی از دیدگاه معلم را پیرامون دغدغه پژوهش ممکن ساخت. نتایج این مطالعه، تبیین‌کننده بسترهای ممکن برای مداخله مثبت در رابطه معلم - دانش‌آموز است.

Teachers’ perception of the factors influential on teacherstudent relationship: A phenomenological analysis

Teacherstudent relationship is not just a simple interaction between its two sides, but rather a complete transaction that is formed in a context of the effective factors. This study aimed to understand the factors influencing this relationship from the teachers’ point of view. It was a qualitative research with phenomenological design, which tried to describe these factors, deeply. Participants included 19 primary school teachers (12 females, 7 males) selected from public primary schools in Shirāz city through purposive sampling method and they participated in the semistructured interviews. The teachers’ viewpoint about the students’ classroom behaviors and specific characteristics that are important for their relationship, the classroom trajectories that can be used to communicate with the students, factors outside the teacher/student circle, which affect their relationship with each other, and the qualities of the teachers’ mood, beliefs and motivation that augment their relationship with the students were extracted as findings of this study. These components made it possible to get comprehensive dimensions of the teachers’ viewpoints on this research’s concern. The results could explain the possible substrates for the positive intervention in a studentteacher relationship.