بررسی اثر مالکیت و مدیریت دولتی بر ناکارایی صنایع تولیدی در استان‌های مختلف ایران

بررسی کارایی بخش‌های مختلف اقتصادی به خصوص بخش صنعت، همچنین بررسی عوامل تاثیرگذار بر کارایی در این بخش، یکی از مهم‌ترین مباحث اقتصادی است. روش‌های مختلفی برای اندازه‌گیری کارایی فنی به‌کار می‌رود که یکی از آنها روش تحلیل تابع مرزی تصادفی است. در این روش با بهره‌گیری از فن‌های اقتصادسنجی، مرز کارایی تولید تخمین زده می‌شود و عملکرد بنگاه‌ها در مقایسه با این مرز کارایی سنجیده می‌گردد. در این پژوهش با استفاده از آمار و اطلاعات کارگاه‌های پنجاه نفر کارکن و بیشتر طی سال‌های 1373 تا 1390، توابع تولید مرزی تصادفی برای بخش صنعت و بر حسب استان‌های کشور برآورد شد و با استفاده از این توابع مرزی، میزان کارایی فنی به‌طور نسبی در هر یک از استان‌ها مشخص گردید. علاوه بر این، اثر نسبت مدیریت و نسبت مالکیت دولتی و همچنین تعداد‌ بنگاه‌های فعال به‌عنوان سه متغیر محیطی اثرگذار بر ناکارایی این صنایع در استان‌های کشور بررسی گردید. به این ترتیب تصویری مقایسه‌ای از کارایی فنی و عوامل موثر بر ناکارایی در کشور به‌دست آمد. نتایج پژوهش نشان داد میانگین کارایی فنی برآورد شده 56/79 درصد بوده و استان‌های تهران دارای بیشترین و کهگیلویه و بویراحمد دارای کمترین میانگین کارایی فنی هستند. عامل مدیریت دولتی اثر منفی و دو عامل مالکیت دولتی و تعداد بنگاه‌ها اثر مثبتی بر کارایی فنی این صنایع داشته است.