تحلیل علّیت همسان و ناهمسان رشد اقتصادی و صادرات در داده‌های تابلویی با روش دمترسکیو ‌ـ‌ هرلین

صادرات و رشد اقتصادی از جمله متغیرهایی هستند که حرکتی همسو دارند. اما در مورد نحوه رابطه علّی این دو با یکدیگر نظرات مختلفی وجود دارد. در این پژوهش کوشش شده است تا با استفاده از آزمون دمترسکیو و هرلین (2012) و داده های 91 کشور طی دوره زمانی 2012-1980، رابطه علّیت بین صادرات و رشد اقتصادی مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور از آزمون علّیت گرنجر در داده های تابلویی استفاده شده است. نتیجه این آزمون با فرض همسانی و ناهمسانی رفتار داده ها مقایسه شده است. یافته های این پژوهش وجود رابطه علّی از صادرات به رشد اقتصادی را در شرایط همسان و ناهمسان رد نمی کند. همچنین به رغم آن که رابطه علّی از رشد به صادرات در حالت عمومی رد نشده است اما براساس آزمون صورت گرفته، زیرمجموعه ای از کشورها صاحب چنین رابطه علّی نبوده از این رو براساس آن رابطه علّی از رشد به صادرات قابل تعمیم به همه کشورها نیست. در ادامه با تفکیک کشورها بر اساس طبقه بندی درآمدی به پنج گروه، اثر صادرات بر رشد اقتصادی با استفاده از تخمین زن گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی برآورد شد. این اثر در همه گروه ها مثبت و معنادار بوده و اندازه اثر با افزایش گروه درآمدی افزایش می یابد. همچنین از نظر آماری تفاوت معناداری در میزان این اثر در میان پنج گروه درآمدی وجود دارد.

Analysis of Homogeneous and Heterogeneous Causality between Economic Growth and Export in Panel Data using Dumitrescu-Hurlin Method

Export and economic growth are of those economic variables which have parallel behaviors with respect to one another. However there are different views regarding the causality between them. This paper attempts to test the causality between export and economic growth by referring to Dumitrescu and Hurlin (2012) test and data for 91 countries between 1980i2012. To this end, Granger causality test has been applied in Homogenous Non Causality and Heterogeneous Non Causality methods with panel data. The result does not reject the causal relationship directed from export to economic growth in either methods. Although there is homogeneous causality directing from economic growth to export, but such causality is rejected in Dumitrescu and Hurlin (2012) test. In other words, Heterogeneous Non Causality method rejects the causality relation directing from economic growth to export, therefore such causal direction cannot be generalized to all countries. Accordingly, by separating the subsets of countries in accordance with income category into five groups, the impact of export on economic growth has been estimated by the system of generalized method of moments (GMMSYS) estimator; this estimation shows that there is a significant positive effect in LI, LMI, UMI, HI and OECD countries and this effect increases in parallel with the increase in income group. Furthermore, the extent to which this effect bears is significantly different across the income groups.