الگوی مطلوب ارائه گزارش تفریغ بودجه توسط دیوان محاسبات کشور

یکی از مهمترین علل بروز تورم در کشور، «کسری بودجه دولت» است. نتیجه محتوم کسری بودجه، استقراض دولت از بانک مرکزی، افزایش پایه پولی با ضریب فزاینده و افزایش نقدینگی در کشور است که همین امر کسری بودجه را یکی از عمده‌ترین دلایل بروز تورم ساختاری در ایران بدل کرده است. نظارت بر اجرای بودجه به عنوان آخرین مرحله از حیات یک سند بودجه‌ ای، از اهمیت بسزایی برخوردار است؛ زیرا بدون آن، تصویب و اجرای بودجه معنایی نخواهد داشت. این نظارت به منظور بررسی تطبیق عملیات صورت گرفته با برنامه تصویب شده بودجه و جلوگیری از انحراف آن از اهداف تعیین شده در برنامه و پیشگیری از حیف و میل آن صورت می‌گیرد. نظارت پس از آغاز فرآیند اجرای بودجه، متکی بر «گزارش تفریغ بودجه» است. لیکن رصد گزارش‌های تفریغ بودجه که هر ساله تهیه می‌شود و میزان رشد اعتبارات هزینه‌ای و درآمدها، از میزان انحراف بسیار دولت از بودجه و دیگر نهادهایی که به نحوی از بودجه عمومی استفاده می‌کنند حکایت دارد. از آنجایی که این گزارش پس از اتمام سال مالی مربوط به اجرای بودجه به مجلس ارائه می‌شود، نمی‌تواند به نحو شایسته دولت را به مسیر تعیینی بودجه‌ای بازگرداند و صرفاً می‌تواند حساسیت مجلس را برای سال بعد بیشتر کند که در این فرض نیز، گزارش تفریغ پس از اتمام سال مالی منتشر می‌شود و عملاً موضوع منتفی شده است تا از انحرافِ ایجادشده جلوگیری کند. علی‏رغم این موارد، زمانی این گزارش ارائه می‌شود که مجلس در پرکارترین وقت خود است و بررسی این لایحه در اولویت مجلس عملا قرار نمی‌گیرد. به عقیده نگارندگان، گزارش تفریغ بودجه در بازه‌ های زمانی سه ماهه و در ضمن بودجه همان سال، علاوه بر تقویت توازن قوا و تقویت نظارت مجلس بر این سند مالی مهم کشور، عدالت اقتصادی را نیز به ارمغان می‌ آورد که در این نوشتار به اثبات آن می‌ پردازیم.

the ideal model for submitting the budget deduction report by the supreme audit court

one of the most important causes of inflation in the country is the government budget deficit. the inevitable result of the budget deficit is the government’s borrowing from the central bank, increasing the monetary base with an increasing factor and increasing liquidity in the country, which has made the budget deficit one of the main causes of structural inflation in iran. monitoring the implementation of the budget as the last stage of the life of a budget document is very important; because without it, the approval and implementation of the budget will have no meaning. this monitoring is done in order to check the compliance of the operation with the approved budget plan and to prevent it from deviating from the goals set in the plan and to prevent its regrets. monitoring after the beginning of the budget implementation process relies on the budget subtraction report. however, observing the budget deduction reports that are prepared every year and the growth rate of expenditure credits and incomes, indicates the extent of deviation of the government from the budget and other institutions that use the public budget in some way. since this report is presented to the parliament after the end of the financial year related to the implementation of the budget, it cannot properly return the government to the path of determining the budget and can only increase the sensitivity of the parliament for the following year, in this case, the report of the subtraction after the completion of the financial year is published and the matter is practically ruled out to avoid the diversion created. despite these cases, this report is presented at a time when the parliament is at its busiest time and the consideration of this bill is practically not a priority of the parliament. according to the authors, the budget subtraction report in three-month periods and in the budget of the same year, in addition to strengthening the balance of power and strengthening the parliament’s supervision over this important financial document of the country, also brings economic justice, which in this article we will prove it.