بررسی نقش سرمایه انسانی و اقتصاد سایه در اثرگذاری رانت منابع طبیعی بر نابرابری درآمد با تغییر رژیم

نابرابری درآمد یکی از مسائل اساسی است که بیش‎تر کشورها، به‌‏ویژه کشورهای توسعه‌نیافته، با آن مواجه اند و همواره در تلاش برای کاهش آن هستند. از مهم‏ترین عوامل موثر بر نابرابری درآمد، رانت منابع طبیعی است که بسته به شیوۀ بهره مندی از منابع طبیعی می تواند اثرات متفاوتی داشته باشد. رابطۀ مذکور به‏‌شدت از سطح سرمایه انسانی کشورها و درجۀ غیررسمی بودن اقتصاد متاثر است. این پژوهش با هدف بررسی تاثیر رانت منابع طبیعی بر نابرابری درآمد، با در نظر گرفتنِ نقش اقتصاد سایه و شاخص سرمایه انسانی انجام شده است. برای این کار از داده‌های سالانه 1399-1350 و روش مارکف-سوئیچینگ استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که اندازۀ منابع طبیعی تاثیر مثبت و معناداری بر نابرابری درآمد دارد و همچنین، ارتباط اندازۀ اقتصاد سایه و نابرابری درآمد در هر دو رژیم (نابرابری بالا/ نابرابری پایین) به‎طور قابل‎توجهی مثبت و تاثیر سرمایه انسانی بر نابرابری درآمد در هر دو رژیم منفی و معنادار است.

investigating the role of human capital and shadow economy in the impact of natural resource rent on income inequality with regime change

income inequality is a major problem in most countries, particularly the underdeveloped world. unequal distribution of income weakens the achievement of sustainable global economic growth and acts as an impasse to achieve the goals of sustainable development, including the reduction of poverty and hunger in the world. one of the most important factors affecting income inequality is the rent of natural resources, which can have different effects depending on the way natural resources are used. this study was conducted to investigate the effect of natural resource rent on income inequality, taking into account the role of the shadow economy and the human capital index. for this purpose, the annual data of 1971-2020 and the markov-switching method were used. the results show that natural resources have a positive and significant effect on income inequality; furthermore, the relationship of shadow economy with income inequality in both regimes (low and high levels of inequality is significantly positive, and the effect of human capital on income inequality in both regimes is negative and significant. this study is presented with recommendations to politicians to promote the legalization of undeclared economic activities and reduce dependence on natural resources as mechanisms to reduce the structural problem of income inequality.