بررسی رابطه بین نابرابری درآمد، شهرنشینی و رشد اقتصادی در استان های ایران

یکی از مهم ترین اهداف سیاستگذاران اقتصادی، توزیع عادلانه و مناسب درآمد بین اقشار مختلف جامعه است. با توجه به اهمیت بحث عدالت و توزیع عادلانه درآمد در ایران و وضعیت نامناسب شاخص های توزیع درآمد در استان­ های کشور، در این پژوهش به بررسی رابطه نابرابری درآمد با شهرنشینی و رشد اقتصادی در استان­ های ایران در دوره زمانی 1398-1385 پرداخته شده است. در این راستا به منظور بررسی دقیق رابطه بین متغیرهای پژوهش، از دو رویکرد برای بررسی مسئله پژوهش استفاده شده است. ابتدا رابطه علّیت بین نابرابری درآمد با شهرنشینی و رشد اقتصادی با استفاده از روش دومیترسکو-هورلین مورد بررسی قرار گرفته است. سپس به منظور تکمیل بحث و تعیین میزان اثرگذاری متغیرهای شهرنشینی و تولید ناخالص داخلی بر نابرابری درآمد، مدل نابرابری درآمد با در نظر گرفتن ساختار فضایی و با لحاظ دو متغیر شهرنشینی و gdp سرانه و چندین متغیر کنترل، با استفاده از رهیافت پانل فضایی مورد برآورد قرار گرفته است. نتایج آزمون علّیت دومیترسکو-هورلین نشان­ دهندۀ وجود رابطه علّیت یک طرفه از شهرنشینی به نابرابری درآمدی و وجود رابطه علّیت دوطرفه بین تولید ناخالص داخلی و نابرابری درآمدی در استان های ایران است. نتایج حاصل از برآورد مدل به روش پانل فضایی نیز نشان می­ دهد که متغیرهای نرخ شهرنشینی، تولید ناخالص داخلی سرانه و باسوادی از مهم ترین متغیرهای اثرگذار بر نابرابری درآمدی در استان های کشور هستند.

investigating the relationship between income inequality, urbanization, and economic growth in provinces of iran

one of the main goals of economic policy-makers is to realize a fair and proper distribution of income in society. regarding the importance of this issue in iran and the unfavorable situation of income distribution indicators in its provinces, this study attempts to investigate the relationship between income inequality, urbanization, and economic growth in the provinces of iran for the period of 2006-2019. accordingly, to study such a relationship, two approaches have been conducted; first, the causal relationship between income inequality, urbanization, and economic growth was investigated using the method of dumitrescu-hurlin (2012). then, to complete the discussion and determine the impact of urbanization variables and gdp on income inequality, the income inequality model was estimated by considering the spatial structure and accounting for two variables of urbanization and gdp per capita and several control variables using the spatial econometric approach. the results of the dumitrescu-hurlin causality test indicate the existence of a one-way causal relationship from urbanization to income inequality and the existence of a two-way causal relationship between gdp and income inequality in the provinces of iran. the results of estimating the model using the spatial panel approach show that the variables of urbanization rate, gdp per capita, and literacy are the most important variables affecting the income inequality of the provinces of iran.