بررسی سهم بری کار و سرمایه و عوامل موثر بر آن‌ها در ایران

یکی از مسائل برجسته در اقتصاد، میزان سهم بری عوامل کار و سرمایه در جریان تولید کالاها و خدمات است، زیرا آگاهی از وضعیت سهم بری عوامل تولید گام مهمی در برنامه ریزی و سیاستگذاری های اقتصادی در راستای کاهش شکاف طبقاتی و نابرابری درآمدی است. این پژوهش به بررسی وضعیت سهم بری عوامل کار و سرمایه در اقتصاد ایران در دوره زمانی 13931364 و مطابق با رویکرد پیکتی می‌پردازد. در محاسبه سهم عوامل، از تولید ناخالص داخلی با لحاظ نفت و بدون لحاظ نفت استفاده می‌شود. در راستای این هدف، عوامل موثر بر سهم بری عوامل کار و سرمایه با استفاده از روش خودتوضیح با وقفه های گسترده ardl برآورد می‌شود و نتایج حاکی از ارتباط مثبت و معنادار بین شاخص حداقل دستمزد و شاخص بهره وری نیروی کار، و ارتباط منفی و معنادار بین نرخ تورم، نرخ بیکاری، و حاشیه سود نرخ ارز با سهم نیروی کار در درآمد ملّی با لحاظ نفت است. علامت ضرایب این مدل بدون لحاظ نفت، به‌جز ضریب نرخ بیکاری، مشابه با مدل سهم بری نیروی کار با لحاظ نفت است. عوامل موثر بر سهم سرمایه از درآمد ملّی مشابه با عوامل موثر بر سهم نیروی کار از درآمد است، با این تفاوت که علامت ضرایب متفاوت است.

Investigating the Labor and Capital Contributions and their Effective Factors in Iran

One of the main issues in economy is the extent of labor and capital contributions in production of goods and services; since the contribution of production factors is a main step in economic planning and policy making that aim to reduce the class gap and income inequality. This study, following Piketty approach, investigates the labor and capital contributions for Iran`s economy during 19852014. In calculating the share of such factors, oilbased and nonoilbased GDP were taken into account. To achieve this objective, the effective factors on labor and capital contribution have been estimated using AutoRegressive Distributed Lag (ARDL). The results indicate a direct relationship between minimum wage and labor productivity indices, and negative relationship of inflation rate, unemployment rate and profit margin of exchange rate with labor contribution in national income. Moreover, the results indicate a direct relationship between capital inventory and rate of return, and a negative correlation between inflation, capital price and gross domestic product with capital contribution in national income. The sign of oilfree model coefficients, except for the unemployment rate coefficient, are similar to those of the oilbased labor share model. Factors influencing the share of capital in national income are similar to those factors that affect the share of labor in income, despite the fact that the sign of the coefficients is different.