ارزیابی کارایی و رشد بهره وری صنعت حمل و نقل مسافربری: کاربرد تابع تجزیه پذیر مرزی

هدف محوری پژوهش حاضر ارزیابی رشد بهره‌وری کل عوامل و انواع مولفه‌های کارایی موثر بر آن در شرکت‌های حمل‌ونقل هوایی بخش مسافربری کشور ایران است. بدین منظور از رویکرد پارامتریک تابع تولید تجزیه‌پذیر مرزی استفاده می شود که در آن رشد بهره‌وری عوامل تولید، متاثر از نرخ رشد پیشرفت فنی، تغییرهای کارایی فنی، و کارایی مقیاس است تا ضمن بهره‌گیری از داده‌های 12 شرکت فعال در صنعت هوایی ایران در سال‌های 13971390 به این مهم پرداخته شود. نتایج پژوهش نشان می دهد که سال 1393 بیش ترین ضریب نرخ رشد بهره‌وری را به خود اختصاص می دهد. همچنین، در بین عوامل موثر بر رشد بهره‌وری عوامل تولید، تغییرهای کارایی فنی و کارایی مقیاس بیش ترین اثرگذاری را دارند. علاوه بر این، نتایج دلالت بر آن دارد که با افزایش سهم بازاری هر شرکت، ناکارایی در این صنعت کاهش می یابد. بنابراین، سهم بازاری همسو با نرخ رشد پیشرفت فنی، تغییرهای کارایی فنی، و بهره‌برداری از صرفۀ مقیاس به عنوان عوامل افزایش دهندۀ بهره‌وری عوامل تولید و کارایی در این صنعت به شمار می روند.

Evaluating Efficiency and Productivity Growth in Passenger Transportation Industry: Application of Stochastic Frontier Function

The main purpose of this study is to measure the productivity and efficiency of Iran rsquo;s airline industry. To meet this ends, the data of 12 companies in the airline industry were used over the period 20112018. Also, this article sought to measure total factor productivity, technological progress, scale efficiency, and changes in technical efficiency by using a stochastic frontier and parametric approaches. The results show that the highest total factor productivity and change efficiency occurred in 2014. Moreover, among the effective factors on productivity, the change efficiency and economies of scale have the greatest impact. Although some of the companies exhausted all the scale economies, some still have not done that yet. Therefore, by increasing product scale and air fleet capacity, economies of scale can be exploited further. In addition, the results imply that increasing the market share of each company leads to a reduction of inefficiency in this industry. Thus market share being aligned with technological progress, scale efficiency and change efficiency are the determining factors in enhancing total factor productivity and efficiency in this industry.