تحرک شغلی بین ‌‌نسلی مردان در ایران از 1375 تا 1395

این پژوهش به بررسی تغییرهای تحرک شغلی بین نسلی مردان در ایران از 1375 تا 1395 با استفاده از داده‌های سرشماری و طرح نیروی کار می‌پردازد. روش مورد استفاده برای اندازه‌گیری تحرک شغلی بر مبنای فاصله آلثام بین ماتریس‌‌های تغییر وضعیت در سال‌های مختلف است. نتایج حاکی از کاهش ملایم تحرک شغلی در بازه 1385-1375، سپس کاهش شدیدتر آن در بازه 1390 1385 است. در 1390 تا 1395 تحرک شغلی تغییر معناداری نداشته ‌است. یکی از عواملی که می‌تواند کاهش تحرک اجتماعی را در این دوره توضیح دهد، تقاضای اشتغال تقریباً ثابت بخش عمومی است. از 1375 تا 1395، با وجود افزایش 10 میلیونی جمعیت فعال، مشاغل بخش عمومی کم تر از 1 میلیون افزایش یافته است و داده‌ّها نشان می‌دهند که افزایش رقابت برای استخدام در این مشاغل موجب شده ‌است که شانس استخدام در بخش عمومی برای پسرانی که پدر شاغل در این بخش دارند، به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش یابد. دو پدیده دیگری که با کاهش شدیدتر تحرک شغلی بعد از 1385 همبستگی دارند و می‌توانند آن ‌را توضیح دهند، افزایش تعداد دانشجویان، و پدیده مقطعی رشد بدون اشتغال در کشور هستند.

Intergenerational Occupational Mobility Among Men in Iran During 1996-2016

This paper documents the changes in intergenerational occupational mobility among men in Iran for the last two decades. To measure intergenerational mobility, the Altham distance between the job transition matrices has been used for during the period in question. The results suggest that for the period (19962011), occupational mobility declined; this downward trend is steeper in 20062011, and it has leveled off until 2016. One of the factors that explains this decrease in occupational mobility is the flat supply of public sector jobs. In the period in question, while active population increases by more than 10 million, the public sector jobs rise by less than 1 million, bringing about a higher level of competition for obtaining those jobs. The analysis shows that following this phenomenon, the chance for obtaining public sector job has increased greatly for those whose father had a public sector job. Inaddition, jobless growth and higher education boom are two potential reasons for the sharper reduction in mobility during 20052011.