شواهدی از نحوه اثرگذاری رکود بر بنگاه ‌های صنعتی ایران

در این پژوهش، چگونگی اثرگذاری رکود بر عملکرد بنگاه بررسی می‌شود. تقاضای داخلی، شرایط تامین مالی بیرونی، و تجارت بین‌المللی سه مجرای اصلی اثرگذاری رکود بر بنگاه هستند. پنج شاخص متفاوت عملکرد شامل تولید، فروش، سود، سرمایه‌گذاری، و ارزش افزوده تعریف گردید و اثر این سه مجرای اثرگذاری رکود بر آن‌ها اندازه‌گیری می‌شود. برای این کار از داده‌های پانل کارگاه‌های صنعتی ایران با بیش از 170000 مشاهده در فاصله سال‌های 1382-1392 استفاده می‌شود. شاخص‌های استفاده شده برای تقاضای داخلی، شرایط تامین مالی بیرونی، و تجارت بین‌الملل به دو شیوه در سطح رشته فعالیت‌های صنعتی با کد چهار رقمی ‌isic و همچنین در سطح بنگاه محاسبه شده‌اند. بنگاه‌های صنعتی ایران در دو رکود 1387-1388 و 1391-1392 رفتار متفاوتی از خود نشان می‌دهند که می‌تواند ریشه در تفاوت‌های بنیادین این دو رکود داشته باشد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که در رکود سال‌های 1387-1388 دو مجرای تامین مالی بیرونی و تجارت بین‌الملل از اهمیت بالایی برای توضیح عملکرد بنگاه‌ها برخوردار هستند. بنگاه‌هایی که وابستگی زیادی به تامین مالی بیرونی داشته‌ یا سهم بیش تری از تولید خود را صادر کرده‌اند عملکرد ضعیف‌تری داشتند و بنگاه‌هایی که سهم بیش تری از مواد مصرفی خود را وارد می‌کنند، عملکرد بهتری دارند. به‌ علاوه، مجرای تقاضای داخلی از نظر آماری معنادار نشد و بنگاه‌های بزرگ عملکرد بهتری داشتند. در رکود سال‌های 1391-1392مجرای تقاضای داخلی مهم‌ترین عامل توضیح‌دهنده عملکرد بنگاه بوده ‌است. همچنین، بنگاه‌های صادرکننده عملکرد بهتری از خود نشان دادند و اثر واردات مواد واسطه‌ای از نظر آماری بی‌معنا شد.