بررسی تفاوت های منطقه ای طرف عرضه در ایران: بخش صنعت

یکی از الزامات اساسی فرآیند توسعه ملی، توجه به ویژگی های منطقه ای است و بررسی توزیع فضایی فعالیت ها در کنار روند حرکت متغیرها در سطح ملی، تعیین کننده خطوط اساسی تخصیص منابع در سطح منطقه ای می باشد. در این راه، ضرورت دارد که با استفاده از مبانی نظری و کاربردی در مباحث منطقه ای، ماهیت تفاوت های منطقه ای بررسی شده و راهکارهای عملی برای نیل به تفاوت های مطلوب منطقه ای ارائه شود. در این مقاله، ماهیت تفاوت های منطقه ای در طرف عرضه اقتصاد (بخش صنعت) را بررسی کرده ایم. برای این امر، ابتدا مروری بر مبانی نظری تحلیل تفاوت های منطقه ای در قالب نظریه های قطبی شدن، دوگانگی فنی و نظریه حاکمیت - وابستگی صورت گرفته و پس از آن، روند تفاوت های منطقه ای (استانی) برای بخش صنعت را بر اساس چهار شاخص اساسی (ارزش افزوده، اشتغال، سرمایه گذاری و دستمزد) در دوره 1360-1375 بررسی نموده ایم. براساس یافته های عددی این مقاله، دو ویژگی عمده روند تفاوت های منطقه ای در ایران از دیدگاه بخش صنعت شامل روند نوسانی در کنار روند نسبتا واگری منطقه ای می باشد. این امر، در کنار رفتار بعضا متفاوت شاخص ها در سطوح ملی و منطقه ای، لزوم توجه به ماهیت رفتار شاخص ها در هر یک از مناطق در کنار بررسی شاخص های ملی (به عنوان متوسط های منطقه ای) را ایجاب می کند.